De bever en zijn sleutelrol in de natuur

Bever belangrijk in de natuur

ARK Rewilding Nederland
27-OKT-2016 - Wat we van de bever vooral opmerken zijn de sporen die hij achterlaat in zijn eigen territorium, zoals knaagsporen, wissels of burchten. Met de sporen die deze wateringenieur nalaat kan de bever gezien worden als een motor die de tandwielen van het ecosysteem in beweging brengt. ARK tekenaar Jeroen Helmer bracht deze sleutelrol in beeld. Het resultaat is voor iedereen gratis te downloaden.

Sinds de herintroductie van de bever in de Biesbosch (1988), gevolgd door uitzettingen in onder meer de Gelderse Poort (1994), de Limburgse Maas (2002) en in Drenthe en Groningen (2008), heeft de bever zijn plek in de natte, bosrijke natuur van Nederland met succes heroverd. Langs de grote rivieren en de Limburgse beken verliep zijn terugkeer het snelst. Friesland, Noord-Holland en Zeeland waren lange tijd nog achterblijvers, maar ook deze provincies hebben de eerste bevers inmiddels verwelkomd.

Rol in de natuur

Bevers spelen een sleutelrol langs rivieren en beken. Zij nemen het natuurlijke onderhoud van oevers voor hun rekening. Met hun beitelvormige snijtanden knagen ze complete bomen om; om er van te eten, om er beken mee af te dammen of om burchten mee te bouwen. Hun houtbehoefte is wel 4.000 kilo per jaar: zo houden zij de boomgroei in toom, maken ze open plekken waar weer planten en bloemen kunnen groeien, zorgen ze voor een gevarieerde structuur en leeftijdsopbouw van het bos en verschaffen ze grote hoeveelheden rivierhout, een verzamelnaam voor al het dode hout langs en in de rivier.

De bever en zijn sleutelrol in de natuur (pdf; 0,6 MB)

Landschapsarchitect

De bever is een sleutelsoort die afwisseling brengt in het ecosysteem. Europa’s grootste knaagdier zorgt voor openheid in bossen, waardoor kruiden, grassen, vlinders, libellen en amfibieën worden aangetrokken die in een donker bos ontbreken. Knagend, etend en bouwend maakt hij nieuwe leefgebieden, met nieuwe soorten en nieuwe voedselketens. Hij zorgt voor verandering en variatie in bijvoorbeeld droog-nat, licht-donker, stilstaand-stromend en diep-ondiep water. Allerlei dieren profiteren van zijn werk, tot zwarte ooievaars aan toe.

De bever is in staat om landschap en waterhuishouding volledig naar zijn hand te zetten en draagt daardoor bij aan de natuurlijke sponswerking. Door natuurgebieden met beverdammen te vernatten, houdt het dier regenwater bovenstrooms vast. Daarmee vlakt hij hoogwaterpieken benedenstrooms af en helpt hij een handje mee om wateroverlast in natte tijden te voorkomen. In droge tijden hebben de bevermeertjes het omgekeerde effect, ze helpen om droogteschade te verminderen.

Gratis zoekkaart bever

De tekening van ‘De bever en zijn sleutelrol in de natuur’ is gratis te downloaden (pdf; 0,6 MB) en kan bijvoorbeeld gebruikt worden om zelf op zoek te gaan naar de bever. Meer informatie over de bever en waar je ze kunt tegenkomen vind je op www.ark.eu/bever.

Tekst: Hettie Meertens & Karsten Reiniers, ARK Natuurontwikkeling
Tekening: Jeroen Helmer, ARK Natuurontwikkeling