Kansen voor de laatvlieger

Laatvliegers zwermen verspreid over de nacht, waardoor het zoeken naar opvallend ochtendzwermen, zoals bij de gewone dwergvleermuis, hier nauwelijks werkt. We zien wel eens een overwinterende laatvlieger in een fort of een spleet in het ingangsgebied van een mergelgroeve. Maar, waar we van de gewone dwergvleermuis nu actief winterverblijven kunnen opsporen, tasten we bij de laatvlieger nog steeds in het donker over waar ze overwinteren. Baltsende laatvliegers? Hoe klinken die? Waar vind je die?

Op de in 2009 vastgestelde Rode Lijst stond de laatvlieger al in de categorie kwetsbaar. Sindsdien zijn er geen indicaties voor verbetering. Het project NEM-Vleermuistransecttellingen draait pas sinds 2013 en laat nog geen betrouwbare trend zien. De bezorgdheid blijft dus bestaan.

De laatste jaren komt daar voor (onder andere) deze gebouwbewonende soort nog de kwetsbaarheid voor CO₂-neutraal renoveren en bouwen bij. Juist de plekken waar laatvliegergroepen wonen gaan verloren bij na-isolatie of Nul-op-de-Meter-projecten. En als we daar niet bewust werk van maken, zal een goed geïsoleerde CO₂-neutrale woning geen nieuwe kansen bieden.

Gelukkig levert dit proces ook kansen. Enkele voorbeelden: moderne nieuwbouw gebruikt vaak tussenspouwen, zodat de afzonderlijke woningen elkaar niet raken en bewoners minder van de buren horen. Als we die temperatuurstabiele ruimte toegankelijk maken, creëren we een vleermuiskans. In ‘all electric’ nieuwbouw wordt geen gas meer verstookt. Een herkenbaar beeld van Nederlandse woningen vraagt soms desondanks om het bouwen van huizen met ‘schoorstenen’. De dichte, holle bakstenen nep-schoorsteen steekt boven het dak uit en staat lekker in de zon. Door bijvoorbeeld aan de zuid/zuidwestkant enkele stootvoegen open te laten, kunnen we toch een kans voor bijvoorbeeld de laatvlieger creëren. Als bij CO₂-neutrale renovatie schoorstenen overbodig worden, kunnen die een tweede leven als vleermuiskast tegemoet gaan. Een grote betonnen tegel op de schoorsteen voorkomt inregenen. Het openen van enkele stootvoegen kan dan een geweldige vleermuiskast opleveren.

Laten we deze makkelijk te nemen kansen in het Jaar van de Laatvlieger massaal benutten! En nu het toch langzaam wat warmer wordt: bat detector op 27 kHz! Houd voor informatie over het jaar van de laatvlieger de website van de Zoogdiervereniging in de gaten…

Het Jaar van de Laatvlieger wordt gesponsord door Zabawas.

Tekst: Herman Limpens, Zoogdiervereniging
Foto's: Paul van Hoof (leadfoto: laatvlieger)