Achteruitgang insecten treft vogels keihard

Een enorme crash in de populatie van insecten. De resultaten van het onderzoek van de Radboud Universiteit komen echter niet als een verrassing. Sinds 1980 zijn alleen al in Noordwest-Europa 421.000.000 vogels verdwenen. 421 miljoen! We kennen de discussie over dioxines in de duinen die onze tapuiten nekken en over de neonicotinoïden die onze insectenetende zangvogels de das omdoen. Tel daar de onderzoeken bij op over het kalkgebrek in bossen (waardoor eieren kapot gaan en poten van jonge vogels in het nest al breken) en het beeld doemt op van een leefgebied waarin het voor vogels langzaam maar zeker onmogelijk wordt te overleven. Door wetenschappelijk onderzoek wordt steeds duidelijker waarom insecten en vogels massaal verdwijnen.

Zelfs 'gewone' vogelsoorten verdwijnen

Bijvoorbeeld het overmatig gebruik van stikstof en gifstoffen en de ontwatering in een groot deel van het agrarisch gebied. Of de landschapskwaliteit met het verdwijnen van talloze natuurelementen en het geïsoleerd raken van natuurgebieden. Voeg daarbij het extreem intensieve landgebruik met overmatig maaien waardoor bloeiende planten nauwelijks nog kans krijgen. Zelfs talloze ‘gewone’ vogelsoorten dreigen nu uit ons landschap te verdwijnen. Denk aan spreeuwen, boerenzwaluwen, veldleeuweriken, kieviten, waterhoentjes en ga zo maar door.

Ook onze eigen leefomgeving

En mochten er mensen zijn die het verdwijnen van al deze prachtige vogels niet boeit. Dat kan. Bedenk dan dat de leefomgeving van onze vogels ook onze eigen leefomgeving is. Een gezonde vogelstand, vlinderstand en insectenstand is een graadmeter voor de kwaliteit van die leefomgeving. Zijn de vogels ziek, zwak en misselijk doordat er een laag van giffen en stikstof over ons land ligt? Dan krijgen ook mensen vroeg of laat hun deel en zullen deze schadelijke stoffen onze gezondheid beïnvloeden. Dat is geen prettig vooruitzicht en waarschijnlijk nu al aan de gang. En dan laten we andere, misschien minder opvallende, diensten die de natuur ons levert, als bestuiving (bijensterfte!) en natuurlijke bestrijding van plagen nog even buiten beschouwing. Net als de recreatieve en belevingswaarde die een divers, rijk en gezond landschap ons biedt.

Nieuw kabinet moet direct ingrijpen

Vogelbescherming Nederland roept het nieuwe kabinet op zo snel mogelijk maatregelen te nemen om de stikstofuitstoot en het gebruik van giffen en bestrijdingsmiddelen aan banden te leggen. Zet daarbij een omgevingsbeleid in dat onze landschappen weer diverser maakt. We willen onze bloemen, insecten, vogels en vlinders terug! Het wordt tijd dat de basiskwaliteit van ons landschap opgekrikt wordt. We hebben recht op een overheid die garant staat voor een gezonde leefomgeving.

Rutte III, doe iets!

Tekst: Robert Kwak, Vogelbescherming Nederland
Foto’s: Jan Lok