Uiting van de ziekte van Lyme door middel van een rode ring of een rode vlek

Aantal gevallen van Lyme en andere tekenoverdraagbare ziekten neemt toe

RIVM
31-OKT-2017 - Ongeveer de helft van alle teken draagt één of meerdere ziekteverwekkers met zich mee. Infecties die veroorzaakt worden door deze ziekteverwekkers zijn in de kliniek niet goed te onderscheiden. Volgens twee RIVM-onderzoekers die deze week promoveren op teken en ziekteverwekkers die door teken kunnen worden overgedragen moeten artsen letten op co-infecties bij verdenking van de ziekte van Lyme.

Jaarlijks lopen we in Nederland meer dan een miljoen tekenbeten op. TekenbeetTeken kunnen de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt (Borrelia burgdorferi) met zich meedragen, maar daarnaast ook allerlei andere bacteriën en virussen. Zo toonde Seta Jahfari voor het eerst het tekenencefalitisvirus en Borrelia miyamotoi in Nederland aan. Beide kunnen hersen(vlies)ontsteking veroorzaken. Jahfari concludeert in haar onderzoek dat ongeveer de helft van alle teken één of meerdere ziekteverwekkers met zich meedraagt.

Ziekteverwekkers

In het bloed van twee en een half procent van de mensen die een tekenbeet opliep trof Jahfari, samen met haar collega Agnetha Hofhuis, sporen aan van één of meerdere ziekteverwekkers. De promovenda, die vrijdag aan het ErasmusMC promoveert, stelt Aantal tekenbeten en Lyme gevallen gemeld op Tekenradar.nl tussen 23 en 30 oktober 2017daarnaast dat veel infecties door deze ziekteverwekkers in de kliniek niet goed onderscheiden kunnen worden. Veel van deze bacteriën, parasieten en virussen zorgen namelijk voor symptomen die ook onterecht voor de ziekte van Lyme kunnen worden gezien.

Vier keer meer Erythema migrans per jaar

Hofhuis laat met haar onderzoek zien dat het aantal gevallen van een rode vlek of ring – een zogenoemde erythema migrans – tussen 1994 en 2014 verviervoudigde. In 2014 leek voor het eerst een stabilisatie van het aantal gevallen op te treden. Hiernaast laat de promovenda, die donderdag aan de Universiteit Utrecht promoveert, zien dat de gemiddelde kans om de ziekte van Lyme te krijgen na een tekenbeet 2,6 procent is. Hiernaast keek Hofhuis, in een onderzoek uitgevoerd via Tekenradar.nl, of de kans op ziekte van Lyme groter wordt naarmate een teek meer volgezogen is met bloed. Als een teek met de Lyme-bacterie pas verwijderd wordt als hij helemaal volgezogen is (en dus al lang vast zit in de huid) dan nog krijgt 'maar' 14,4 procent van de mensen de ziekte van Lyme.

Het aantal mensen per 100 duizend inwoners die per jaar een rode vlek of ring oplopen per gemeente in de jaren 1994, 2001, 2005, 2009 en 2014.

Co-infecties

Beide promovenda geven als aanbeveling mee dat behandelend artsen moeten letten op mogelijke co-infecties bij de verdenking van de ziekte van Lyme. Jahfari pleit voor aanvullend onderzoek bij patiënten die aanhoudende symptomen hebben na een tekenbeet of de ziekte van Lyme. Hierbij geeft ze mee dat antibiotica niet helpen bij virussen of infecties met protozoa (kleine eencellige organismen) die in teken voor kunnen komen. Hofhuis en Jahfari pleiten daarnaast beide voor de ontwikkeling en validatie van nieuwe laboratoriumtests om tekenoverdraagbare ziekten, anders dan de ziekte van Lyme, te kunnen identificeren.

Agnetha Hofhuis verdedigt haar proefschrift ‘Epidemiology of Lyme borreliosis and other tick-borne diseases in the Netherlands (6MB)’ op 2 november in het Academiegebouw aan de Universiteit Utrecht.
Seta Jahfari verdedigt haar proefschrift ‘Tick-Borne Diseases: Opening Pandora's Box (10MB)’ op 3 november in het Woudenstein Campus aan de Erasmus Universiteit.

Tekst: RIVM
Foto's: H. van den Kerkhof en RIVM (leadfoto)