Kleine watersalamander

Al salamanders gezien dit jaar?

Stichting RAVON
14-FEB-2018 - Vanuit het hele land krijgen we bericht dat de salamanders vlak voor de vorst inviel al op weg waren naar hun voortplantingswateren zoals tuinvijvers. 's Avonds zijn ze goed te zien. Kijk eens met een zaklamp in de vijver of sloot achter het huis, misschien zijn ze ook bij jou al te zien. En doe dan gelijk mee aan belangrijk onderzoek naar het voorkomen van amfibieziektes!

Salamanders komen in veel gebieden in ons land voor: van tuinen tot natuurgebieden. Deze kleine diertjes hebben als roofdier en als prooi een belangrijke functie in een ecosysteem. Is er iets mis met het ecosysteem, dan zijn het vaak de amfibieën, waaronder salamanders, die het eerst verdwijnen.

Salamanders hebben het in veel gebieden moeilijk door het verdwijnen van leefgebieden en vervuiling, maar ook door diverse ziektes. De vuursalamander is hier het meest schrijnende voorbeeld van. Tot een paar jaar geleden waren er in Zuid-Limburg enkele kleine, maar gezonde vuursalamanderpopulaties aanwezig. Na de introductie van de Zuidoost-Aziatische schimmel Batrachochytrium salamandrivorans (Bsal) die de huidziekte chytridiomycose veroorzaakt, is de vuursalamander bijna uitgestorven in Nederland.

Onderzoek in Nederland en vooral Brabant

Vinpootsalamander met ziekteverschijnselen

Op dit moment doet RAVON (Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland) onderzoek naar amfibieziektes in Noord-Brabant. Met vier soorten watersalamanders is dit een belangrijke provincie die grote populaties herbergt. Watersalamanders zijn ook gevoelig voor Bsal en andere amfibieziektes zoals ranavirus en Amphiocystidium. Vroege detectie is de sleutel tot het isoleren van de ziektes en voorkomen van verdere verspreiding. Dode amfibieën vergaan vaak snel en worden niet opgemerkt. De Brabantse natuurliefhebbers spelen hier een belangrijke rol in, aangezien juist lokale mensen dode en/of zieke amfibieën snel opmerken. Meldingen uit andere provincies zijn uiteraard ook belangrijk.

Dood of ziek amfibie gevonden?

Wanneer je een dood of ziek amfibie hebt gevonden, meld dit dan aan RAVON. Verdere verspreiding van deze ziektes beperken kan eenvoudig door simpele hygiënemaatregelen in acht te nemen. Bezoek SOSsalamander.nl of kom naar één van de lezingen over dit onderwerp die RAVON in de provincies Overijssel en Noord-Brabant verzorgt. Klik hier voor de activiteitenagenda

Tekst: Maarten Gilbert en Tariq Stark, RAVON
Foto's: Jelger Herder (leadfoto: kleine watersalamander); Tariq Stark