Otters in Duitsland: 'noch immer' een gat in de kaart

Op 11 oktober kwamen otterspecialisten van de meeste Duitse Bundesländer en de Zoogdiervereniging bij elkaar om de verspreidingsdata van otters in Duitsland en Nederland naast elkaar te leggen. Een gezamenlijke kaart wordt momenteel gemaakt. Daarop wordt zichtbaar dat grofweg ten oosten van de lijn Bremen – Hannover en verder door Thüringen naar München een aaneengesloten gebied met otters voorkomt. Dit gebied, dat grofweg ten oosten van de rivier de Weser ligt, breidt zich langzaam uit naar het westen. Wat vooral opvalt is dat er nog een flink gat blijft bestaan tussen de in Nederland uitgezette populatie en de populatie rond de rivier de Weser. Uit de onderling gepresenteerde gegevens blijkt helaas nog niet wanneer de populaties in Nederland en Duitsland aan elkaar gaan groeien.

Ten oosten van Groningen en Drenthe is de afstand tot de aaneengesloten populatie otters het kleinst, maar nog steeds zo’n 150 kilometer. Dat is in de afgelopen vier jaar slechts enkele kilometers naar het westen opgeschoven. Ten oosten van Gelderland en Limburg loopt de afstand op tot zo’n 300 tot 400 kilometer, naar het oosten van deelstaat Thüringen. In het gebied daartussen komen hier en daar wel kleine populaties otters voor, zoals net over de grens bij Gelderland en Overijssel. Het gaat om enkele dieren. Het is niet bekend waar die vandaan komen, een genetisch onderzoek is in de ‘wens’-fase.

Wat brandt is de vraag waardoor het gebied tussen de Weser en de Nederlandse grens zich niet vult met otters. Hiernaar moet in Duitsland het onderzoek helaas nog worden gestart. Een eerste inschatting is dat het gaat om een intensief landbouwgebied met veel vermesting en een intensief stedelijk gebied met weinig rust en veel verkeerswegen zonder faunapassages. Verder zijn veel waterwegen nog in beton gegoten waardoor er weinig leven in voorkomt en daarmee ook geen vissen voor de otter. Wat opvalt is dat bij voorbaat gezegd wordt dat het geen geschikt gebied is voor otters vanwege de stedelijkheid van het gebied en de intensieve landbouw. Misschien kan Nederland als voorbeeld dienen om te laten zien dat dit zeker wél mogelijk is.

Vanaf hier wordt het dromen over toekomstplannen. We schetsen een plaatje van brede natuurvriendelijke oevers, met paaiplaatsen voor vis, inhammen voor waterberging, ruimte voor struiken met dekking voor otters, bloemen- en insectenrijke oeverbegroeiing. Laat die otters maar komen! “Aber dass ist doch viel zu teuer”. Tja, eerst die verspreidingsgegevens maar eens op de kaart zien te krijgen.

Tekst en foto: Ellen van Norren, Zoogdiervereniging