Zwervend lieveheersbeestje gearriveerd in Nederland

Begin augustus zag Dion Nijskens in de buurt van Roermond een lieveheersbeestje dat hij niet op naam kon brengen. Hij voerde de waarneming in op de website Waarneming.nl, maar ook andere waarnemers konden niet direct vertellen welke soort het betrof. Het beestje op de foto leek sterk op het zwervend lieveheersbeestje (Ceratomegilla undecimnotata). Dit is een zuidelijke soort met als dichtstbijzijnde vindplaats Worms (Duitsland), zo’n 300 kilometer verwijderd van Roermond. Het leek dan ook niet erg waarschijnlijk dat die soort opeens in Nederland zou opduiken. Dion realiseerde zich dat hij mogelijk een bijzondere waarneming gedaan had en ging terug naar de vindplek in de veronderstelling dat hij op zoek ging naar een speld in een hooiberg. Dat bleek mee te vallen: in vrij korte tijd vond hij nog drie exemplaren, die met zekerheid gedetermineerd konden worden als het zwervend lieveheersbeestje. In de dagen erna bezochten ook enkele andere waarnemers het gebied en vonden tientallen exemplaren, vrijwel allemaal op kruldistel. Er waren niet alleen volwassen kevers, maar ook larven en poppen. Dit betekent dus dat de soort zich hier al voortgeplant heeft.

Het is opmerkelijk dat het zwervend lieveheersbeestje nu ineens in Nederland opduikt. Er zijn meer zuidelijke soorten die naar het noorden opschuiven, maar daarvan is meestal wel bekend dat ze onderweg waren. Zo is het twaalfvleklieveheersbeestje (Vibidia duodecimguttata) deze zomer na een afwezigheid van ruim een eeuw aangetroffen in Zuid-Limburg. Aangezien deze soort in België in de afgelopen jaren algemener is geworden, was dit geen echte verrassing. De meeste lieveheersbeestjes kunnen goed vliegen en kunnen bij een goede wind grote afstanden afleggen. Eind juni ging Zuid-Europa gebukt onder extreme hitte en was er een stevige luchtstroom vanuit het zuiden. Het blijft natuurlijk speculeren, maar het is goed mogelijk dat het zwervend lieveheersbeestje in die periode via de lucht naar ons land gekomen is. Gezien het feit dat er in augustus larven en poppen aanwezig waren, is het heel aannemelijk dat de kevers eind juni gearriveerd zijn en kort na aankomst eitjes gelegd hebben. Als de lieveheersbeestjes inderdaad zijn komen ‘aanwaaien’ is het goed mogelijk dat ze ook op andere plekken in (Zuid-)Nederland zitten. Er is dus alle reden om de komende tijd in gebieden met kruldistel extra uit te kijken naar lieveheersbeestjes.

Tekst: Gerrian Tacoma-Krist, EIS Kenniscentrum Insecten
Foto's: Willem Vergoossen; Dion Nijskens