De Europese steur

Na zeventig jaar keert bijna uitgestorven steur terug naar Biesbosch

ARK Rewilding Nederland, Sportvisserij Nederland, WWF Nederland
26-MEI-2023 - Op vrijdag 2 juni worden 29 steuren van een jaar oud uitgezet in de Biesbosch. Prof. mr. Pieter van Vollenhoven zal bij deze uitzetting aanwezig zijn. Hiermee zwemt er na zeventig jaar afwezigheid weer jonge steur in de Nederlands wateren.

Met het uitzetten van deze babysteuren werken ARK Rewilding Nederland, Sportvisserij Nederland en het Wereld Natuur Fonds aan de terugkeer van de Europese Atlantische steur (Acipenser sturio), de grootste vissoort in Nederland. De organisaties werken sinds 2004 samen aan de herintroductie van deze iconische soort. 

“De uitzetting van deze jonge steuren is een vooronderzoek voor de echte herintroductie. We hopen te laten zien dat ze het goed doen in de Biesbosch en van daar de weg naar zee vinden. Hopelijk keren ze dan terug naar de Rijn om daar te gaan paaien. Dat duurt wel even want steuren doen er bijna net zo lang over om geslachtsrijp te worden als mensen”, zegt Bram Houben van ARK Rewilding Nederland. “Het zijn fantastische vissen. Onze eigen dino’s. Ze kunnen wel vijf meter lang worden, vierhonderd kilo wegen en honderd jaar oud worden.” 

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.

De steur komt terug naar Nederland (Bron: Arthur de Bruin)

De Europese steur

De Europese steur is een indrukwekkende vis die voornamelijk in de Rijn leefde. Negentig miljoen jaar overleefde de soort alle grote veranderingen op de aarde – een levend fossiel uit de dinotijd – totdat overbevissing, vervuiling, kanalisatie, en ander menselijk ingrijpen aan de rivieren het dier teveel werd. Op 23 juni 1952 werd het laatste exemplaar gevangen in Nederland en in 1953 werd deze reuzenvis uitgestorven verklaard. 

Alleen in Frankrijk is nu nog een restpopulatie. Geschat wordt dat er nog zevenhonderd volwassen exemplaren leven, die allemaal afkomstig zijn uit de rivieren Gironde en Dordoge. Daarmee is de Europese steur zeldzamer dan de zwarte neushoorn. 

Haringvliet verder open

“De uitzetting van deze babysteuren is een hele belangrijke stap in het voorbereiden van de herintroductie. De steur is een trekvis. Als deze vis kan overleven in onze delta, dan zijn we goed op weg naar herstel van de natuurlijke dynamiek van de Rijn, waarbij zee en zoet water met elkaar verbonden zijn en vissen zonder problemen hun weg kunnen vinden naar de paaiplekken”, aldus Maarten Bruns, expert Nederlands Landschap van WWF-NL. “Maar dan moet het Haringvliet echt wel wat verder open. Die staat nu al jaren op een te klein kiertje en dat is niet genoeg om een goede dynamiek tussen zoet en zout te krijgen. “

De Europese steur

Voorkomen van kruisen met exotische soorten

Naast de kweek en het onderzoek naar de uitzetting van steuren werken de organisaties aan het verbeteren van de omstandigheden voor de steur. Zo zet Sportvisserij Nederland zich in om de verspreiding van exotische steuren tegen te gaan. Die worden nogal eens uit tuinvijvers vrijgelaten. “Het gevaar is dat die ziektes overdragen, of kruisen met de inheemse steuren. Als dat gebeurt kan de Europese steur uitsterven door vermenging,” zegt Niels Brevé van Sportvisserij Nederland. 

Brevé doet promotieonderzoek naar de Europese steur bij Wageningen University & Research. Hij heeft historisch onderzoek gedaan naar de steur, en leidt het zenderonderzoek met de babysteuren dat op 2 juni start. 

Voor dit onderzoek zijn met Rijkswaterstaat en Wageningen Marine Research tachtig ontvangers geplaatst in de haven van Rotterdam en het Haringvliet. Het idee is dat de steurtjes die worden losgelaten in de Biesbosch na 2 juni langzaam hun weg vinden naar de Noordzee. De steurtjes zullen daar opgroeien en naar verwachting over circa tien tot vijftien jaar paairijp zijn en weer de Rijn opzwemmen om daar te paaien.

Het nieuwe leefgebied van de steuren van dichtbij bekijken?

Dat kan! Stap op zaterdag 3 juni mee op de fluisterboot en laat de gids je rondleiden door het nieuwe leefgebied van de steuren. Reserveer nu je plek en leer meer over het Steurproject in de voorafgaande lezing, of achteraf in het museum. Misschien vang je onderweg wel een signaal op van een van de losgelaten steuren!

Meer informatie

Tekst: WWF Nederland
Foto's en film: Arthur de Bruin