Vogelkoor in het voorjaar verstilt
Sovon Vogelonderzoek NederlandDe afname in diversiteit en intensiteit van vogelzang in de vroege ochtend is een gevolg van het verlies aan biodiversiteit en de daarmee samenhangende verandering van vogelgemeenschappen. Aangezien mensen vaker vogels horen dan zien, is de vermindering van de kwaliteit van het natuurlijke vogelkoor waarschijnlijk een belangrijke manier waarop mensen het aanhoudende verlies aan biodiversiteit beleven.
Leeuwerik of Kraai
De verstilling van het vogelkoor blijkt over het algemeen het sterkst op plaatsen waar de afname in aantallen en/of soortenrijkdom van vogels het grootst is. De oorspronkelijke samenstelling van de lokale vogelgemeenschap en de mate waarin roep- en zangkenmerken van verschillende soorten elkaar aanvullen, spelen echter ook een belangrijke rol. Het verlies van Veldleeuwerik en Nachtegaal, die een rijk en ingewikkeld lied zingen, heeft bijvoorbeeld een grotere impact op de complexiteit van het vogelkoor dan het verlies van de rauwe roepen van kraaiachtigen of ganzen. Dit hangt bovendien af van hoeveel Veldleeuweriken of Nachtegalen er op de locatie oorspronkelijk voorkwamen, naast welke andere soorten.
Geluidslandschappen
Opnames van complete vogelkoren zijn schaars, zeker van situaties uit het verleden. De onderzoekers gebruikten daarom een nieuwe techniek om de soundscapes te reconstrueren. Hierbij werden gegevens van vogeltellingen van de afgelopen 25 jaar gecombineerd met geluidsopnamen van individuele soorten in het wild. Dit leverde een historische reeks aan gereconstrueerde geluidslandschappen op van meer dan 200.000 locaties. “Dit moet een van de grootste citizen science exercities in ons vakgebied zijn", zegt Chris van Turnhout van Sovon Vogelonderzoek Nederland. “Niet alleen vanwege al die langjarige tellingen op twee continenten, maar ook door toepassing van de geluidsopnames, allemaal bijeengebracht door zoveel vrijwilligers.”
Meten aan geluiden
Om de geconstrueerde geluidslandschappen met elkaar te kunnen vergelijken, gebruikten de onderzoekers verschillende maten. De diversiteit werd bepaald door te meten hoeveel verschillende geluidsfrequenties in de opnames voorkomen. Hoe groter de soortenrijkdom, hoe meer dit er zijn. Frequenties die onevenredig veel aanwezig zijn, wijzen juist weer op de dominantie van een beperkt aantal soorten. Het opgetelde volume binnen verschillende frequenties is gerelateerd aan de hoeveelheid vogels.
Benieuwd hoe zo’n geconstrueerd geluidlandschap klinkt? Beluister een voorbeeld van een locatie uit het Verenigd Koninkrijk.
Herkomst gegevens
De jaarlijkse vogeltellingen uit Noord-Amerika zijn afkomstig van de North American Breeding Bird Survey. In Europa komen ze uit het Pan-European Common Bird Monitoring Scheme, waaraan ook de tellingen van Sovon’s Broedvogel Monitoring Project bijdragen. De geluidsopnames van de meer dan 1.000 soorten komen van xeno-canto, een online database met vogelgeluiden en -zang.
Lees het artikel