Waterlelie laat zaad drijven

Bericht uitgegeven door FLORON op maandag 11 mei 2009

Rond deze tijd in mei komt waterlelie in bloei. Altijd weer een feestelijk gezicht om deze in het water te zien bloeien, eventueel vergezeld van gele plomp. Dat gaat de hele zomer door. Wat gebeurt er na de bloei, onder water?

De bloemen worden door insecten bestoven. Na de bloei sluit de uitgebloeide bloem zich en verdwijnt onder water doordat de bloemsteel zich oprolt. Daar vormt zich een dikke vrucht met meer dan duizend zaden. Vanaf juli zijn de eerste bolronde vruchten rijp. Die scheuren open en laten een witte klomp zaden ter grootte van een pingpongballetje naar de oppervlakte drijven. De eigenlijke zaden zijn zwart, maar worden omgeven door een wit vliesje.

Dankzij dit vliesje kunnen de zaden drijven en kunnen met wind of waterstroming worden weggevoerd naar nieuwe plekken. De vliesjes vallen na enkele uren uit elkaar en de zaadjes zinken naar de bodem. Op deze manier bereikt witte waterlelie nieuwe plekken. Als dit gunstige plekken zijn, zijn er een jaar later al kleine waterlelieplantjes te ontwaren, die onder voortdurende gunstige omstandigheden kunnen doorgroeien tot een nieuw waterlelieveld.

Dit bericht is mede tot stand gekomen dankzij een observatie uit 2003 van wijlen Ruud van der Meijden (1945-2007). Het recent uitgekomen nummer van het tijdschrift Gorteria (jaargang 33: nummer 4-6 ) is gewijd aan de eminent florist, die nog steeds veel voor de botanie van Nederland betekent.

Tekst: Baudewijn Odé, FLORON
Foto's: Adrie van Heerden (bloem) en Ruud van der Meijden (zaden)