De magische grens van 400 doorbroken

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

Beleggers zouden er van smullen. Een koers die al 54 jaar een aaneengesloten reeks van stijgingen laat zien. In 1959 lag de koers op 316. Elk jaar steeg de koers gemiddeld met 0,4 procent. Dat lijkt niet echt veel maar over de hele periode is dat toch een stijging van 24,6 procent. Vorig jaar kwam de jaarkoers uit op 394. De dag- en uurkoersen variëren uiteraard meer dan de jaarkoers. De afgelopen weken werd gedurende enkele uren de magische grens van 400 doorbroken tot zelfs bijna 402 op 8 mei. Een historische gebeurtenis.

De daggemiddelden bleven nog net onder deze grens steken. Vol spanning hielden talloze mensen over de hele wereld de grafieken op hun computerschermen nauwgezet in de gaten. De kans dat het daggemiddelde of zelfs het weekgemiddelde door de magische 400-grens gaat lijkt verkeken omdat de koers elk jaar rond deze tijd zijn piek bereikt om daarna geleidelijk aan te zakken tot een minimum aan het einde van september of begin oktober. Vanaf dan loopt de koers weer op.

De koersontwikkeling die ik hierboven beschrijf, heeft niets te maken met een effectenbeurs maar alles met de ontwikkeling van de CO2-concentratie (in aantal deeltjes per miljoen) op de berg Mauna Loa op Hawaï. In maart 1958 begon Dave Keeling met de continue metingen van de CO2-concentratie die tot op de dag van vandaag worden gedaan. Bekijk de actuele concentratie op http://keelingcurve.ucsd.edu (zie ook onderstaande figuur). Het is daarmee de langstlopende instrumentele meetreeks op aarde. De metingen lieten voor het eerst het ademen van de aarde zien. Doordat nu de bladeren aan de bomen komen en de kruidachtige planten gaan groeien op het Noordelijk Halfrond wordt CO2 opgenomen. Het tegenovergestelde gebeurt in de herfst en winter. Belangrijker nog is dat de reeks laat zien dat de concentratie broeikasgassen continu stijgt met een ongelooflijke snelheid als je het bekijkt op tijdschalen van honderdduizenden jaren. Uit een analyse van de CO2-concentratie in luchtbellen in ijs blijkt dat die in de afgelopen 800 duizend jaar vrijwel nooit boven de 300 kwam. We moeten zo’n 4 miljoen jaar terug in de tijd om CO2-concentraties tegen te komen die vergelijkbaar zijn met het huidige niveau. Dan zitten we in het Plioceen, een tijd waarin de gemiddelde wereldtemperatuur 3 tot 4 graden Celsius hoger lag dan nu en op de polen zelfs 10 graden. De zeespiegel lag tussen de 5 en 40 meter (!) hoger. Gelukkig kost het enkele duizenden jaren om de oceanen op te warmen.

Helaas zal de stijging van de CO2-concentratie niet plotseling stoppen en is het koude begin van dit jaar in ons land geen enkele reden om gerust te zijn. De concentratie zit nu boven het zwartste scenario dat onderzoekers twintig jaar geleden als waarschijnlijk achtten. De verwachting is nu dat de concentratie in 2040 de grens van 450 gaat doorbreken en het einde is nog lang niet in zicht. De klimaatonderhandelingen de afgelopen dagen in Bonn maken duidelijk dat de maatschappelijke wil er niet is om de benodigde stappen te zetten om de uitstoot van broeikasgassen substantieel te verminderen.

Tekst: Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto: NOAA
Figuur: Scripps Institution of Oceanography
Deze column is op zaterdag 11 mei gepubliceerd in De Telegraaf