Voorjaarskluifzwam

Genoeg voorjaarspaddenstoelen ondanks koude aprilmaand

Nederlandse Mycologische Vereniging
4-MEI-2016 - Het weer is een belangrijke factor bij paddenstoelen. De verschillende soorten reageren er echter allemaal anders op. Het extreme weer van de afgelopen weken met regen, sneeuw en hagelbuien heeft mogelijk wat vertraging opgeleverd in het verschijnen van enkele voorjaarssoorten. Ook staan enkele winterpaddenstoelen er nog ongebruikelijk mooi bij.

Bekende locaties onderzocht op voorjaarspaddenstoelen

De temperaturen in maart, maar vooral in april weken sterk af van de normale waarden. Vooral de afgelopen week wisselden regenbuien, hagelbuien en sneeuwbuien elkaar af met alle ongemakken voor de mens van dien. De vraag is: Wat zijn de gevolgen van het koude weer voor het verschijnen van de voorjaarspaddenstoelen? Heeft het extreme weer invloed gehad op de ontwikkeling en het verschijnen van voorjaarspaddenstoelen? Om dit te controleren werden er omstreeks Koningsdag meerdere locaties in Noord-Holland gecontroleerd waarvan bekend was dat daar voorjaarspaddenstoelen voorkomen. Vorig jaar werden aan het eind van april dezelde locaties gecontroleerd op het voorkomen van voorjaarspaddenstoelen. De maand april van 2015 verliep nogal droog en was zeer zonnig maar de temperaturen hadden normalere waarden dan dit jaar. De verwachting voor het huidige koude voorjaar was eigenlijk dat de voorjaarspaddenstoelen later zouden verschijnen dan vorig jaar.

Nonnenkapkluifzwam

Mooie soorten

Kapjesmorielje (Mitrophora semilibera, RL: Kwetsbaar) en de Gewone morielje (Morchella esculenta, RL: Kwetsbaar) werden snel gevonden en stonden er prachtig en puntgaaf bij. Grote aderbekerzwammen werden dit jaar in groot aantal aangetroffen. Ondanks het natte en koude voorjaar waren er zoveel te vinden dat we kunnen spreken van een absoluut record. Ook het grote aantal Sleedoornsatijnzwammen (Entoloma sepium, RL: Bedreigd) en Harde voorjaarssatijnzwammen (Entoloma clypeatum) was opvallend.

Echte winterpaddenstoelen zoals de Krulhaarkelkzwam (Sarcoscypha austriaca) en Rode kelkzwam (Sarcoscypha coccinea) waren ook nog te vinden. Winterpaddenstoelen zoals kelkzwammen kunnen in de regel tot in april worden gevonden maar zijn dan meestal behoorlijk aangevreten door allerhande klein gedierte. Een sinds vier jaar bekende groeiplaats van de zeer zeldzame Geaderde kluifzwam (Helvella fusca, RL: Ernstig bedreigd) langs een snelweg werd ook onderzocht. Het hagelde af en toe en bij een temperatuur van 5 graden Celsius was er weinig animo om er heen te gaan. Het was verrassend te constateren dat er op deze troosteloze plek prachtige exemplaren stonden te pronken. Er stonden hier evenals vorig jaar Nonnenkapkluifzwammen (Helvella spadicea, RL: Bedreigd) langs de snelweg.

De ernstig bedreigde Geaderde kluifzwammen waren ondanks het koude weer tevoorschijn gekomen

Tegenvallers

Het aantal Vingerhoedjes (Verpa conica, RL: Bedreigd) viel dit jaar nogal tegen ten opzichte van vorig jaar. Of het noodweer van april hier debet aan is, is nog afwachten want ze kunnen wat later in het voorjaar ook nog verschijnen. De paar exemplaren die gevonden werden, verkeerden in een onderontwikkeld stadium en de verwachting is dat het leeuwendeel nog moet komen. We besloten er volgende week weer eens te gaan kijken. Nu is het Vingerhoedje een moeilijke soort met enige onvoorspelbare eigenschappen. Het aantal Vingerhoedjes op een groeiplaats kan van jaar tot jaar zomaar en zonder aanwijsbare oorzaak in aantal gedecimeerd zijn of zelfs voorgoed verdwijnen door nog onopgehelderde redenen. In het recreatiegebied ten noorden van Alkmaar wisselen de aantallen van jaar tot jaar ook sterk, maar helemaal verdwenen waren ze nooit.

Vingerhoedje

De enige bekende groeiplaats boven het Noordzeekanaal van de Voorjaarskluifzwam (Gyromitra esculenta) werd ook gecontroleerd. De groeiplaats bestaat uit een oude laan met Grove dennen. De Voorjaarskluifzwam kan hier in sommige jaren in flink aantal worden gevonden, maar net zo goed een aantal jaren verstek laten gaan. Dit jaar stonden ze er niet, maar of dat met de koude maanden maart en april te maken heeft is niet te zeggen.

Bokaalkluifzwammen werden niet later dan normaal gevonden in Noord-Holland

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging (leadfoto: Voorjaarskluifzwam)