rijpe vlierbessen van de gewone vlier

Vlierbessen steeds eerder rijp

De Natuurkalender, Wageningen University
11-AUG-2016 - De welbekende vlierbessen zijn in Nederland steeds eerder te zien. Waar ze halverwege de vorige eeuw in de eerste week van september rijp waren, worden de rijpe bessen de laatste jaren al halverwege augustus waargenomen. Afgelopen weekend zijn de eerste rijpe vlierbessen van dit jaar doorgegeven op Natuurkalender.nl.

Dat de vlierbessen dit jaar vroeg rijp zijn komt niet geheel onverwacht. Ook de bloesem van de gewone vlier (Sambucus nigra) was al vroeg te zien dit voorjaar. De gemiddelde eerste bloeiwaarneming lag dit jaar op 17 mei. Deze datum komt precies overeen met het gemiddelde van 2001 tot en met 2015, de periode dat in het kader van De Natuurkalender waarnemingen fenologische waarnemingen verzameld worden. Halverwege de vorige eeuw (1940 tot en met 1968) kwam de vlier pas rond 2 juni in bloei. Het vroegste vlierenjaar is 2007. Toen kwamen de gewone vlieren al rond 21 april in bloei. Toen hadden we ook het warmste voorjaar ooit.

Gemiddeld zit er een kleine drie maanden tussen het verschijnen van de bloesems en het rijpen van de bessen. Zijn de bloesems dus vroeg, bijvoorbeeld door een zachte winter, dan zullen ook de bessen die trend volgen. In jaren met extreem koude winters zijn de bessen gemiddeld pas laat rijp. Zo verschenen ze in 1942 en 1963, een paar van de koudste winters van de afgelopen eeuw, pas rond half september. Het moment van vruchtenrijping lag halverwege de vorige eeuw op 5 september. Het gemiddelde vanaf 2001 ligt op 14 augustus. De jaren met de vroegste vruchtenrijping zijn 2007 en 2011. In deze jaren werden de rijpe bessen al gemiddeld op 5 augustus waargenomen.

2016 past goed in de trend die we zien, waarbij de vlierbessen gemiddeld steeds eerder rijp worden. Het is niet het vroegste jaar ooit voor de vlier, waarschijnlijk door de koude start van het voorjaar, maar ondanks dat staat ook 2016 netjes in het rijtje van jaren met vroege vlierbessen.  

Helpt u mee het moment van vruchtenrijping van de vlier in kaart te brengen? Geef uw waarneming door op de Natuurkalender pagina’s: Met een account of Anoniem.

Bekijk alle waarnemingen hier.

Tekst: Ingeborg Swart en Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University
Leadfoto: Arnold van Vliet