kleine roodoogjuffer - primair

Loop ook een libellenroute

De Vlinderstichting
13-MRT-2017 - Libellen zijn in Nederland door een diep dal gegaan. Door milieuproblemen en habitatvernietiging zijn veel soorten in de twintigste eeuw achteruit gegaan, met een dieptepunt in de jaren zeventig en tachtig. Daarna is de waterkwaliteit verbeterd en veel soorten hebben zich hersteld. Veel soorten hebben geprofiteerd van klimaatverandering. Hierdoor is de trend vanaf 1990 voor veel libellen positief.

Ook de viervlek wordt geteld in het Landelijk Meetnet LibellenDie trend kan worden bepaald dankzij honderden vrijwilligers die meedoen aan het Landelijk Meetnet Libellen. Libellenliefhebbers lopen eenmaal in de twee weken een vaste route langs het water en tellen er de libellen. Ieder jaar worden binnen het Landelijk Meetnet Libellen zo’n 400 telroutes gelopen. Met de telgegevens die dat oplevert, kunnen voor de meeste soorten betrouwbare trends berekend worden. Maar dit kan nog beter als er nog meer routes worden geteld en daarom is De Vlinderstichting op zoek naar meer waarnemers die een libellenroute willen lopen. Er zijn twee soorten routes: algemene routes waarlangs alle libellen geteld worden en soortgerichte routes waarlangs één specifieke soort geteld wordt. De algemene routes worden minimaal eens in de twee weken geteld, in de periode mei tot en met september. Vaak ligt de route vlakbij de woon- of werkplaats, zodat een telling niet meer dan een uurtje in beslag neemt. Soortgerichte routes worden alleen in de vliegtijd van de soort minimaal drie keer geteld. Dit gaat vaak om wat zeldzame(re) soorten. Vaak liggen die routes wel wat verder weg, maar wel vaak in een leuk natuurgebied.

Eens in de twee weken libellen tellen langs de waterkantOm deel te nemen aan het libellenmeetnet heb je een redelijke libellenkennis nodig, maar je hoeft echt niet een enorme expert te zijn die alle libellen van Nederland direct herkent. Op de meeste plekken gaat het om maximaal een soort of 20 en daarmee moet je vertrouwd raken. We merken dat dit vaak een drempel is voor beginnende waarnemers om met een route te starten. Veel mensen willen wel, maar twijfelen of ze voldoende kennis hebben om een route te lopen. Een oplossing is om eerst een jaar proef te draaien en te zien hoe het gaat. Vaak blijkt het dan erg mee te vallen. Een tweede oplossing is om te leren van libellentellers die al wat langer meedoen. Een paar keer meelopen met een meer ervaren teller uit de buurt doet wonderen!

Op Facebook is de groep Libellenmonitoring opgericht, waar libellentellers (en andere libellenliefhebbers) ervaringen uitwisselen en vragen stellen aan elkaar. Ook als beginnende libellenwaarnemer ben je welkom in deze groep. Overweeg je om je aan te melden voor een telroute, maar twijfel je of je genoeg kennis in huis hebt? Plaats dan een oproepje waarin je aangeeft dat je graag met een ervaren libellenteller in jouw omgeving wilt meelopen. Goede kans dat iemand bereid is je een eindje op weg te helpen!

Nieuwe algemene routes zijn welkom in het hele land. Maar voor een aantal belangrijke soorten zoeken we nog naar tellers voor een soortgerichte route op specifieke locaties. Op deze pagina vind je daarvan een overzicht. Ben je geïnteresseerd in een (proef)route? Stuur dan een mailtje naar De Vlinderstichting en we nemen contact met je op.

Meer informatie over de methode van het libellenmeetnet is te vinden in de handleiding (pdf; 0,9 MB).

Tekst en foto’s: Kim Huskens & Kars Veling, De Vlinderstichting (leadfoto: kleine roodoogjuffer)