kleine heivlinder - primair

Nectarkroegen op het stuifzand voor de kleine heivlinder

De Vlinderstichting
26-JUL-2018 - Op het droge stuifzand van het Kootwijkerzand zijn nectarkroegen neergezet. Deze tijdelijke bloemrijke plekken moeten de zeldzame en ernstig bedreigde kleine heivlinder in dit terrein houden. Als de soort, door de langdurige droogte, zou verdwijnen is hij niet meer in Nederland aanwezig. Ook in de rest van Noordwest-Europa is deze soort zeer zeldzaam.

Stuifzand, het leefgebied van de kleine heivlinder, is droog en schraalKleine heivlinders houden best van droogte. Het favoriete leefgebied, droog stuifzand, bestaat uit kaal zand, schrale open graslanden met de waardplant buntgras, hier een daar een pol heide en een enkele boom. Overdag wordt het daar makkelijk 40 graden en door de grote uitstraling kan het er ’s nachts, ook in de zomer, vriezen. Een liefhebber van extremen en ook van droogte dus, maar het kan ook te gek worden. Door de langdurige droogte van 2018 zien we dat vrijwel alle struikheide is verdroogd en niet of nauwelijks in bloei komt. Struikhei is de belangrijkste bron van nectar voor de vlinders en zonder nectar kunnen ze veel minder vliegen en zich veel minder voortplanten. Daarnaast zullen de vlinders weg zwerven van de heide. In de hoop ergens bloeiende planten te vinden vliegen ze uit het terrein. Er zijn al heel regelmatig meldingen van heivlinder, bruine vuurvlinder en kommavlinder vanuit tuinen en stadsparken. De kleine heivlinder zal de komende weken verschijnen. De angst bestaat dat deze, net als de heivlinder, weg zal trekken uit zijn leefgebied.

De nectarkroegen in de maak. Het klein koolwitje (rechts) had het duifkruid al gevonden voor we klaar waren

De zeldzame en bedreigde kleine heivlinderDe kleine heivlinder is zo weinig aanwezig dat dit ertoe kan leiden dat de soort helemaal uit het Kootwijkerzand en daarmee uit Noordwest-Europa verdwijnt. Op korte termijn is er aan de droogte en het niet bloeien van de heide niet veel te doen. Daarom hebben De Vlinderstichting en Staatsbosbeheer besloten om er tijdelijk (waarschijnlijk een week of drie) nectarkroegen neer te zetten. Op deze plekken zijn speciekuipen geplaatst met daarin allerlei bloeiende planten. Zo staat er echte guldenroede, blauwe knoop, duifkruid, tijm, knoopkruid, zandblauwtje, rolklaver en zelfs vlinderstruiken. Die vlinderstruiken (Buddleja ‘Argus Velvet’), zijn steriel, wat wil zeggen dat ze geen zaad produceren. Vlinderstruiken staan erom bekend dat ze nogal kunnen woekeren en dat risico willen we niet nemen. De planten die we gebruiken zijn natuurlijk gegarandeerd gifvrij. Kwekerijen De Heliant, Arnica en Dependens hebben meegewerkt om de planten bij elkaar te krijgen. Nectarkroegen worden met een raster omgeven, omdat ze anders de eerste nacht waarschijnlijk zullen worden leeggegeten door het wild. Er zal regelmatig worden gecheckt of en welke vlinders de kroeg bezoeken en ook zullen we regelmatig water moeten geven om te zorgen dat de planten blijven bloeien. Als er mensen zijn die ons daarbij willen helpen dan zijn die van harte welkom. Ga daarvoor naar de speciale pagina op de website van De Vlinderstichting en meld je aan.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting