Lekker laten leggen

Broedseizoen en snoeien

‘Vogels broeden van 15 maart tot 15 juli.’ Dat is natuurlijk niet helemaal juist, maar deze data zijn gekozen om het broedseizoen aan te geven. De meeste vogels nestelen, leggen en broeden in die periode. Extra alertheid is dan op zijn plaats! Het is dan ook verstandig om in die maanden niet te snoeien of andere werkzaamheden te verrichten op plaatsen waar vogels kunnen broeden. Want hoewel we soms denken dat er in een boom geen nestje zit, kan het zomaar gebeuren dat er tijdens het zagen in een boom plots een broedende vogel opduikt. Nestjes zijn vaak goed verstopt!

En buiten het broedseizoen

Dat neemt niet weg dat het ook buiten de genoemde periode, altijd raadzaam is om de ogen open te houden bij (snoei)werkzaamheden. Want het is natuurlijk ook niet de bedoeling om vogels die in februari een ei leggen (bosuilen zijn er bijvoorbeeld vroeg bij) of in augustus nog broeden (zoals meerkoeten) te verstoren! En wanneer een Turkse tortel het in zijn hoofd haalt in december een nestje te beginnen op een balkon, is dat net zo zeer beschermd als in mei.

Het hele jaar beschermd!

Nestplekken van sommige soorten, zoals de huismus en de gierzwaluw, zijn jaarrond beschermd. Dat betekent dat we de nestplekken van deze soorten gedurende het hele jaar niet mogen verstoren of verwijderen. Zelfs wanneer de vogels in kwestie niet eens aanwezig zijn; bijvoorbeeld in de winter. Dus wanneer een dakgoot moet worden aangepakt, of de dakpannen moeten worden verlegd; controleer altijd goed of er geen nestplekken aanwezig zijn. Huismussen en gierzwaluwen keren namelijk jaarlijks naar dezelfde plekken terug. Het is dus erg belangrijk dat die niet verdwenen zijn als ze weer willen broeden! Het is zonde wanneer ze onbedoeld dakloos raken.

De wet

Nesten die in gebruik zijn, zijn altijd beschermd, vanaf het eerste takje tot het uitvliegen van het laatste jong. Of het mei is of november maakt daarbij geen verschil. Wordt een nest toch beschadigd of weggehaald, dan is dat een overtreding (Wet natuurbescherming artikel 3.1)! Dit geldt als een economisch delict.

Voordat men begint met werkzaamheden zoals bomen kappen, slopen of verbouwen, is het dan ook belangrijk dat eerst onderzocht wordt of er broedende vogels aanwezig zijn. Zijn die er, dan mogen de werkzaamheden pas worden hervat als alle jongen zijn uitgevlogen.

Het is natuurlijk niet voor niets dat onze vogels op deze manier beschermd worden. Het is belangrijk dat ze plekken hebben om ongestoord de volgende generatie vogels op te voeden.

Als een grote klus, om zwaarwegende redenen, echt moet worden uitgevoerd in het broedseizoen en er is grote kans dat er verstoring optreedt, dan is een ontheffing nodig. Aan de hand van een natuurtoets door bijvoorbeeld een ecologisch adviesbureau, bepaalt de provincie of een ontheffing wordt verstrekt.

Nestjes zijn leuk!

Schilderen, renoveren, snoeien; voor al deze klussen geldt dat we goed op broedende vogels moeten letten. Het is zonde wanneer een nestje per ongeluk kapot gaat. En hoe groener en rustiger de tuin, hoe groter de kans op broedsucces.

Want niemand wil willens en wetens een nestje verstoren; het is namelijk hartstikke leuk om broedende vogels in de tuin te hebben! Via Mijnvogeltuin.nl kunt u zien welke vogels in uw eigen buurt voorkomen en op welke nestjes u dus kans heeft. Dan weet u ook meteen op welke plekjes in de tuin u extra moet letten.

Het beste advies is om die toch al uitgestelde klussen over het broedseizoen heen te tillen (meteen een goed excuus om niet aan de slag te hoeven). Natuurlijk is de kans dan ook het grootst dat er geen vogels worden verstoord. En tot die tijd: lekker laten leggen!

Tekst: Marc Scheurkogel, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Pixabay; Shutterstock; Cindy Kuiphuis