Detail van bloemen in veld

Miljoenen plantwaarnemingen gedigitaliseerd

Naturalis Biodiversity Center
9-NOV-2019 - Het FLORIVON-onderzoek, een project dat van 1901 tot 1950 alle flora van Nederland in kaart trachtte te brengen, is volledig gedigitaliseerd. Het archief van streeplijsten en veldnotities, dat wordt bewaard in de collectie van Naturalis Biodiversity Center, is compleet digitaal in te zien.

Een halve eeuw lang trokken vrijwilligers van de Nederlandse Botanische Vereniging kriskras door Nederland om de exacte stand van al het plantenleven bepalen. Al deze data leidden in 1980 tot de Atlas van de Nederlandse Flora. Na een jarenlang digitaliseringsproject van FLORON zijn nu ook alle originele streeplijsten gedigitaliseerd en openbaar inzichtelijk gemaakt. Alle data uit 56 duizend originele streeplijsten en andere notities zijn nu toegankelijk. In totaal zijn er 2.627.773 observaties van planten gedigitaliseerd.

Detail van originele veldnotities

De openbare dataset maakt de ontwikkelingen in Nederlandse flora over een lange periode tot in detailniveau inzichtelijk. Het biedt een schat aan informatie over de locatie van planten, maar ook de exacte dag waarop ze zijn waargenomen en wie de waarnemer was. Met deze bronnen is het mogelijk om de invloed van klimaatveranderingen en intensieve landbouw op de huidige flora te meten. Dankzij de waarnemingen in de jaren 20 en 30 is ook invloed van de aanleg van de Afsluitdijk op het plantenleven rond het IJsselmeer te bepalen.

Alle data van het project zijn beschikbaar via GBIF, de Global Biodiversity Information Facility. Deze organisatie zet zich in voor het wereldwijd toegankelijk maken van biodiversiteitsdata via het internet.

Raster

In het originele onderzoek is heel Nederland verdeeld in een raster met vakken van 1,3 bij 1,01 kilometer. Het doel was om de complete flora binnen elk raster in kaart te brengen. Hoewel het het FLORIVON-project uiteindelijk een gedetailleerd beeld van de Nederlandse flora heeft opgeleverd, verliep het niet zonder horten of stoten. Na een goede start aan het begin van de 20e eeuw, werd er tussen 1908 en 1923 maar weinig geobserveerd. Na 1924 nam een nieuwe groep botanici het voortouw en steeg het aantal waarnemingen aanzienlijk.

Na de oprichting van het IVON (Instituut voor het Vegetatie-Onderzoek van Nederland) in 1934 verliep het werk nog gestructureerder en verschenen er een aantal kaarten met voorlopige resultaten. Hoewel het project nooit officieel is afgesloten, is het na de Tweede Wereldoorlog niet echt meer op gang gekomen. 1950 wordt aangehouden als einddatum.

Meer informatie

Tekst: Mark Reid, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Paul van de Velde; FLORON