In vijf jaar van maïs naar paradijs voor vogels
Provincie Noord-BrabantWaar nog geen vijf jaar geleden metershoge maïs stond en aardappelen werden geteeld, is een weids en vogelrijk natuurgebied ontstaan. Met een opvallende bloemenrijkdom én met veel leefruimte voor bevers, dassen en andere diersoorten.
Boven op de 7,5 meter hoge uitkijktoren De Oijense Wachter heb je een schitterend uitzicht over de Hemelrijkse Waard. In de verte de Maas en het sluizencomplex bij Lith, dichterbij de nevengeulen die plek bieden aan vissen en vogels. Vooral heel veel vogels. “Het is geweldig om te zien hoe vogelrijk dit gebied is geworden”, zegt Lianne Schröder. “Onlangs hebben we hier nog een visarend gespot. Meteen na de aanleg van het natuurgebied zelfs een zeearend. Die zie je maar zelden op locaties als deze.” Ook eenden, ganzen en karakteristieke vogelsoorten als de visdief, aalscholver en de kluut beschouwen sinds enkele jaren de Hemelrijkse Waard als hun natuurlijke leefomgeving.
Sinds 2017
Wat Hemelrijkse Waard zo bijzonder maakt is dat het natuurgebied pas in 2016 is opgeleverd. Natuurmonumenten kocht er twintig jaar geleden al de eerste hectares landbouwgrond, maar tot voor enkele jaren geleden was het 225 hectare grote gebied nog vooral in gebruik bij agrariërs. “Het is vooral onder impuls van Kaderrichtlijn Water geweest dat het gebied in zo’n korte tijd is veranderd van landbouwgrond naar natuurgebied.” Een voorbeeld van de snelheid waarmee de nieuwe natuur is gerealiseerd is één van de nevengeulen. In 2014 ging de schop in de grond, een jaar later was de geul gereed en nu, najaar 2020, lijkt het alsof het al decennialang het domein van vogels is.
Bijdragen van partners
Bij de ontwikkeling van Hemelrijkse Waard zijn veel partners betrokken geweest. Een van hen is Groen Ontwikkelfonds Brabant. Lianne Schröder: “Groen Ontwikkelfonds Brabant heeft door financiële bijdragen de verwerving en inrichting van gronden in dit gebied mogelijk gemaakt en daarom mede gezorgd voor het huidige natuurlandschap.”
De Hemelrijkse Waard is ook een toegankelijk landschap. Je kunt er heerlijk struinen door de natuur (hond aan de lijn!) en van dichtbij, met respect voor de natuur, bijzondere planten, vogels en andere dieren bekijken. Wie op meer afstand het gebied wil bekijken, kan de uitkijktoren beklimmen op de hoek van de Oijense Benedendijk en de Vlierstraat. “De uitkijktoren is er mede gekomen dankzij de lokale Vogelwerkgroep. De werkgroep had een legaat ontvangen en wilde die graag in het gebied besteden. Samen zijn we op het idee van de uitkijktoren gekomen en hebben we, aangevuld met bijdragen van andere partners, de toren in 2016 kunnen bouwen.” De uitkijktoren wordt ook door veel fietsers en wandelaars, die de omgeving van Oijen bezoeken, gebruikt.
Meanderende Maas
De Hemelrijkse Waard is de eerste van drie grote projecten langs de Maas tussen Ravenstein en Lith, waar geïnvesteerd wordt in hoogwaterveiligheid, verbetering van de waterkwaliteit en de aanleg van nieuwe natuur: het project Meanderende Maas. Dit project gaat de dijk van Ravenstein tot Lith versterken, de Maas aan Gelderse én Brabantse zijde meer ruimte geven en het gebied mooier en economisch sterker maken. Tien organisaties werken er samen met bewoners, ondernemers en belanghebbenden aan de toekomst van het karakteristieke gebied rond de Maas. Met oog voor de bestaande kwaliteiten. Het resultaat is in 2028: een sterkere dijk en een prachtig gebied met ruimte voor mens, rivier en natuur.
Meer informatie
Tekst: Erik Jansen, Groen Ontwikkelfonds Brabant
Foto's: Groen Ontwikkelfonds Brabant (leadfoto: omgevallen bakenboom die in het water ligt)