Braziliaanse Cuiabá-rivier blijft vrijstromend: nieuw wetsvoorstel verbiedt bouw dammen

WWF Nederland
21-JUN-2022 - De Pantanal in Brazilië is het grootste moerasgebied ter wereld. Door de omliggende rivieren, waaronder de Cuiabá-rivier, stroomt het water naar de Pantanal. Deze rivieren – en het rivierleven – worden steeds vaker geblokkeerd door dammen. Onlangs besliste de overheid dat in een van die rivieren, de Cuiabá-rivier, geen nieuwe dammen mogen worden gebouwd.

De Pantanal loopt elk half jaar als een soepkom vol met water. Het evenwicht van het natte en droge seizoen is onmisbaar voor de vele dieren en mensen die in het gebied wonen. De omliggende rivieren, zoals de bijna duizend kilometer lange Cuiabá-rivier, zorgen voor de toevoer van water. Deze levensaders van de Pantanal worden steeds vaker geblokkeerd door dammen en waterkrachtcentrales, waardoor het natuurlijke ritme van de natte en droge seizoenen verstoord wordt. De overheid van de Braziliaanse deelstaat Mato Grosso besliste onlangs dat de Cuiabá-rivier vrijstromend moet blijven: er mogen geen nieuwe dammen worden gebouwd.

Vergunning bouw dammen geweigerd

Eerder werden al veertien vergunningen voor de bouw van nieuwe dammen geweigerd. Het aangenomen wetsvoorstel is een reactie op zes van deze aanvragen. De zes aangevraagde dammen zouden effect hebben op zeker 190 kilometer van de rivier. Dit zou een ramp zijn voor het onderwaterleven: bijna negentig procent van de vissen in de Cuiabá-rivier zwemt tientallen kilometers om zich voort te planten. De eitjes en larven worden door de stroming teruggevoerd naar het leefgebied van de volwassen vissen. Dammen blokkeren dit proces, met alle gevolgen van dien.  

“Geen nieuwe dammen in de Cuiabá-rivier, dat is natuurlijk fantastisch nieuws. Een grote overwinning voor alle water- en oeverbewoners die afhankelijk zijn van deze belangrijke waterweg”, zegt Moniek Wulms, expert Pantanal bij het Wereld Natuur Fonds. “Uiteraard is er een grote behoefte om de groeiende Braziliaanse economie van energie te voorzien, maar bij de bouw van iedere dam moet ontzettend goed gekeken worden of er geen alternatieve locaties bestaan waar minder schade wordt aangericht. Dammen in brongebieden van de Pantanal vormen bedreigingen voor dier, natuur en mens. De natuurlijke waterbalans wordt verstoord, wat kan leiden tot droogte en branden. Ook zullen bepaalde vissoorten verdwijnen, met gevolgen voor de vissers en lokale bevolking. We zijn blij dat ook de Braziliaanse overheid dit erkent, en de Cuiabá-rivier vrijstromend houdt, zoals hij hoort te zijn.”

Tekst: Stéphanie van den Merkhof, Wereld Natuur Fonds
Foto: Andre Dib, WWF-Brasil