blauwe vinvis nabij een containerschip

Lagere vaarsnelheid is goed voor walvissen én heeft sociaal-economische voordelen

Stichting IFAW
29-OKT-2022 - Een kleine verlaging van de vaarsnelheid in de commerciële scheepsvaart in Europese wateren zorgt voor minder onderwaterlawaai, aanvaringen met walvissen en uitstoot van broeikasgassen. Dat is de conclusie van een onafhankelijke, economische analyse die onlangs gepubliceerd is. IFAW streeft ernaar om Blue Speeds, een iets lagere snelheid voor schepen, in te voeren.

Het onderzoek, dat het adviesbureau CE Delft heeft uitgevoerd in opdracht van IFAW (International Fund for Animal Welfare), geeft daarbij aan dat een kleine verlaging van de vaarsnelheid in de commerciële scheepsvaart naar schatting een winst van 3,4 tot 4,5 miljard euro aan sociaal-economische voordelen kan opleveren.

Sharon Livermore, directeur van Marine Conservation van IFAW legt uit: ”De afgelopen decennia is zowel het onderwaterlawaai als de uitstoot van broeikasgassen door scheepvaart langzaam gestegen tot een onhoudbaar niveau. Onderwaterlawaai is erg gevaarlijk voor zeedieren. Vooral voor zeezoogdieren, maar het vormt ook een risico voor vissen, schaaldieren en ongewervelde dieren. Walvissen worden daarnaast getroffen door vaak fatale aanvaringen met snelle schepen.” Lawaai door de scheepvaart heeft invloed op het hele mariene ecosysteem. Het verminderen van onderwaterlawaai heeft goede gevolgen voor walvis- en dolfijnpopulaties, vissen en de visserij, en de gezondheid van het gehele mariene ecosysteem. Maar als de globale scheepvaart slechts tien procent langzamer zou varen, zou dat het onderwaterlawaai met veertig procent verminderen. 

Waardevolle rol van walvissen

“Bescherming van de oceanen en walvissen is cruciaal voor onszelf,” vult Sabine Zwiers, Senior Campaigner bij IFAW Nederland, aan. “Fytoplankton in zee haalt zeker veertig procent van alle CO2 uit de lucht en zet dat weer om in meer dan vijftig procent van alle zuurstof op aarde. Walvissen bemesten plankton met hun poep die ze verspreiden door hun diepe duiken en de verre afstanden die ze zwemmen. Onderzoeken in bijvoorbeeld de Noordzee laten zien dat lawaai van schepen de zee domineert en dag en nacht doorgaat. Hierdoor zijn andere geluiden niet meer te horen. Walvissen zijn in de donkere wateren juist afhankelijk van geluiden om bijvoorbeeld elkaar en voedsel te vinden. Het geluid van schepen moet echt zachter worden gezet om walvissen een kans te geven en hun rol als tuinier van de zee te kunnen spelen."  

Bultruggen onder water, screenshot uit de film Sonic Sea

Blue Speeds

Deze bedreigingen kunnen aanzienlijk verminderd worden met het invoeren van langzamere vaarsnelheden, door IFAW ook wel 'Blue Speeds' genoemd. Het nieuwe onderzoek toont ook aan dat een kleine verlaging van de vaarsnelheid een groot economisch voordeel heeft. Deze aanpassing is niet alleen goed voor de scheepvaart, maar heeft veel voordelen voor mensen die een schonere lucht krijgen. En voor  zeedieren die een schonere leefomgeving krijgen, waarbij ze minder last hebben van lawaai.

De economische analyse toonde ook aan dat de EU een maximum vaarsnelheid kan instellen van 75 procent van de ontwerpsnelheid van schepen. Daarmee kan onderscheid worden gemaakt per scheepstype. Verschillende schepen hebben andere gemiddelde snelheden en zijn ontworpen voor een specifiek snelheidsbereik. Veertig procent van alle scheepstypes houdt deze Blue Speeds – maximaal 75 procent van de ontwerpsnelheid – al aan in Europese wateren. Over de gehele vloot zal de gemiddelde vaarsnelheid slechts 5 procent lager worden.

Voor de scheepvaart is het een kleine aanpassing, maar het levert de natuur een significant voordeel op. IFAW vraagt hierom EU-instellingen Blue Speeds voor commerciële scheepvaart in hun beleid op te nemen als een maatregel voor de hele EU. Schepen krijgen dan alleen toegang tot Europese havens als ze lagere vaarsnelheden aanhouden. Europees Parlementsleden César Luena (S&D) en Jutta Paulus (Greens) hebben op 25 oktober een evenement georganiseerd voor het Europees Parlement, waarbij CE Delft de resultaten van de economische analyse presenteerde en IFAW vertelde over de Blue Speeds-campagne. 

Meer informatie

Tekst: IFAW
Foto's: IFAW (leadfoto: blauwe vinvis vlakbij een containerschip); Imaginary Forces