Gewone zeehond (exclusief eenmalig WMR)

Afname van het aantal gewone zeehonden in de Waddenzee

Wageningen Marine Research
20-NOV-2022 - De telresultaten van de gewone zeehonden in de internationale Waddenzee laten dit jaar een daling zien van 22 procent in het aantal pups én een daling van 12 procent in het aantal ruiende zeehonden. Vorig jaar was er een daling van 5 procent. Zeehondenexpert Sophie Brasseur van Wageningen Marine Research noemt deze daling zorgwekkend, vooral omdat de onderzoekers niet weten wat de oorzaak is.

Brasseur voert sinds de jaren 90 de tellingen van de zeehonden in de Nederlandse Waddenzee uit. “Ongeveer tien jaar geleden veranderde de trend van een gestage groei naar bijna stilstand, ondanks een nog goede pupproductie. Het lijkt erop dat weinig pups overleven,” vertelt zij.

Daling van 22 procent in aantallen pups

In juni werden 8.514 pups geteld in de internationale Waddenzee; een daling van 22 procent ten opzichte van de telling van 2021 met 10.903 pups. In het Waddenzeegebied van Denemarken, Duitsland (Sleeswijk-Holstein, Nedersaksen en Hamburg) en Nederland werden dalende aantallen pups waargenomen. In Nederland werd een daling van 22 procent ten opzichte van 2021 geregistreerd. In Nedersaksen en Hamburg is er sprake van een daling van 17 procent, in Sleeswijk-Holstein geldt een daling van 25 procent en in Denemarken daalde het aantal jongen met 18 procent.

In totaal 12 procent minder ruiende gewone zeehonden in internationale Waddenzee

Tijdens de rui in augustus 2022 daalde het aantal getelde gewone zeehonden; in totaal zijn er 23.652 gewone zeehonden waargenomen. Dit is 12 procent minder dan de 26.838 die in 2021 werden geteld, en geldt als het laagste aantal sinds 2011. Voor een deel is deze extreme daling toe te kennen aan een verandering in de telmethode in Nedersaksen en Hamburg. Daar daalden de getelde aantallen sterk tot 4.822 zeehonden, wat een daling van 42 procent is ten opzichte van 2021. Maar in andere gebieden werd ook een sterke daling waargenomen. Met 7.548 zeehonden in de Nederlandse Waddenzee werd een daling van 8 procent ten opzichte van 2021 geregistreerd. In Sleeswijk-Holstein werden 8.384 zeehonden geteld (daling 5 procent), en in Helgoland werden 98 zeehonden geteld (daling 16 procent). In het Deense deel werd gek genoeg een groei waargenomen: 2.800 dieren ten opzichte van 1.355 in 2021. In dat gebied daalden de aantallen sinds 2016 met 9 procent per jaar.

Oorzaak afname onduidelijk

Het is onduidelijk wat de oorzaak is van de afname van zowel het aantal pups als van het aantal ruiende gewone zeehonden. Het meest waarschijnlijk is dat de sterfte van de pups is toegenomen. Dit zou ook kunnen verklaren waarom de populatiegrootte al tien jaar stagneert en nu – zonder aanwas van volwassen vrouwtjes die een pup kunnen krijgen – ook daalt. “Dankzij de trilaterale monitoring kunnen we deze veranderingen waarnemen. Maar om dit te verklaren is meer onderzoek nodig, bijvoorbeeld naar de overleving van de pups,” aldus Brasseur.

Belangrijkste mariene roofdieren in de Waddenzee

Gewone zeehonden, maar ook grijze zeehonden, zijn de belangrijkste mariene roofdieren in de Waddenzee. In het kader van de Trilaterale Waddenzee Samenwerking coördineert de trilaterale Expertgroep Zeezoogdieren de jaarlijkse tellingen. In Nederland worden deze tellingen in opdracht van het ministerie van LNV sinds 1974 uitgevoerd door Wageningen Marine Research.

Meer informatie

Tekst: Sophie Brasseur, Jessica Schop, Cecile Leuverink, Wageningen Marine Research
Foto: Shutterstock (leadfoto: gewone zeehond)