Nieuwe vleermuissoort in Nederland

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging VZZ op zaterdag 9 augustus 2008

Vrijwilligers van de Zoogdiervereniging VZZ hebben een voor Nederland  nieuwe vleermuissoort ontdekt in de buurt van Leersum. De kleine dwergvleermuis, in Duitsland bekend als ‘muggenvleermuis’, is voor het eerst in Nederland gevonden.

Vrijwilligers van de Zoogdiervereniging VZZ hebben in de directe omgeving van Leersum de kleine dwergvleermuis waargenomen. Met behulp van batdetectors konden de geluiden van deze soort worden opgenomen en nader geanalyseerd. Dit was geen moeilijke opgave. Dit dier jaagt met veel hogere echolocatie geluiden van rond de 56-58 kHz. De gewone dwergvleermuizen jagen met lagere echolocatie geluiden variërend van 42-53 kHz. Ook de opgenomen baltsgeluiden blijken van deze voor Nederland unieke soort te zijn. Waarschijnlijk gaat het hier om een mannetje, gezien de grote hoeveelheid baltsgeluiden. Het is nog niet gelukt dit dier te fotograferen. Ook is nog niet duidelijk of het mannetje in Nederland geboren is of met een aantal migrerende vleermuizen meegekomen is en in de zomer in Nederland gebleven is.

De kleine dwergvleermuis

Onderzoekers verwachtten de kleine dwergvleermuis al wat langer in Nederland, aangezien deze soort ook voorkomt in omringende landen, maar het was tot nu toe niemand gelukt deze soort te horen en vast te leggen. Ook bij een landelijk onderzoek in 2004 werd de soort niet gevonden.

Kleine dwergvleermuizen leven vaak in dezelfde gebieden als gewone dwergvleermuizen, maar zijn meer gebonden aan water en vochtige bossen. Ze jagen dichter bij de boomkronen en lager boven wateroppervlakten. Ze eten voornamelijk kleinere muggensoorten.

Dat er in Europa geen vier soorten, maar vijf soorten dwergvleermuizen zijn, werd pas in de jaren negentig in Engeland ontdekt. DNA studies in het jaar 2000 lieten zien dat er door onderzoekers in Europa meer dan een eeuw lang een dwergvleermuis over het hoofd was gezien.

Het Langbroekweteringonderzoek

In het gebied tussen Driebergen en Elst (Utrecht), het Langbroekerweteringgebied vindt een driejarig onderzoek plaats naar het voorkomen van vleermuizen. Hierin werken onderzoekers van de Zoogdiervereniging VZZ samen met een groep vrijwilligers. Zij worden getraind in diverse observatietechnieken. De vrijwilligers van gaan ’s nachts op pad. Hierbij gebruiken ze batdetectors, een apparaat om de ultrasone geluiden van vleermuizen te kunnen horen.

Vleermuizen zijn onschadelijke en nuttige dieren. Alle vleermuizen in Nederland zijn beschermd.

Tekst: Eric Jansen, de Zoogdiervereniging VZZ

Foto: Rollin Verlinde, www.vildaphoto.net