Elft of fint?

Ecomare
1-OKT-2013 - 'Heel bijzonder, een ELFT!' was de eerste melding van veldbioloog Edo Goverse. Maar het mailtje dat hij direct daarna stuurde begon met '..of toch een fint?'. Zowel zijn enthousiasme als zijn twijfel waren terecht. Het visje dat hij bij paal 12 voor de kust van Texel had gevangen leek veel op een jonge elft, maar als het er echt een was, zou dit supernieuws geweest zijn, want in Nederland is de elft zo goed als uitgestorven.

Bericht uitgegeven door Ecomare [land] op [publicatiedatum]

"Heel bijzonder, een ELFT!" was de eerste melding van veldbioloog Edo Goverse. Maar het mailtje dat hij direct daarna stuurde begon met "..of toch een fint?". Zowel zijn enthousiasme als zijn twijfel waren terecht. Het visje dat hij bij paal 12 voor de kust van Texel had gevangen leek veel op een jonge elft, maar als het er echt een was, zou dit supernieuws geweest zijn, want in Nederland is de elft zo goed als uitgestorven.

Zalmpje spelen
Elften en finten zijn haringachtige vissen die zich gedragen als zalmen. Ze leven in zee, maar als het tijd is voor de voortplanting trekken ze de rivier op, op zoek naar de paaiplaatsen: schone beekjes waar ze hun eieren kunnen afzetten. Elften trokken daarbij ver het binnenland in, finten blijven een stuk dichter bij zee. In de eerste helft van de vorige eeuw werd het voor de elften steeds moeilijker om hun voortplantingsgronden te bereiken: steeds meer stuwen en sluizen versperden de weg en de rivieren werden steeds smeriger. Daardoor kwamen de elften vaak niet verder dan de paaiplaatsen van de finten. Beide soorten zijn zo sterk verwant dat ze samen jongen kunnen krijgen. Die jongen waren veel meer fint-achtig dan elft-achtig. De echte elften stierven zo goed als uit in de Noordzee en de rivieren die daarop uitmonden.

De gevangen fint (foto: Edo Goverse)

Fint terug naar zee
Hans Witte, vissendeskundige van het NIOZ, wist vrijwel met zekerheid vast te stellen dat Edo toch een jonge fint had gevangen. Het visje was te slank om een elft te kunnen zijn. En finten hebben wel meer stippen dan elften, maar jonge finten hebben vaak ook maar één stip. Om echt met honderd procent zekerheid vast te stellen of het een elft of een fint is, moet de vis opengesneden worden. Als je dan de aanhangsels van de kiewbogen telt weet je het echt zeker. Maar zo ver heeft Edo het niet laten komen. De jonge fint is weer vrijgelaten in zee.

Een Elft op een oude schoolplaat (foto: Biodiversity Heritage Library)

Meer weten?
Edo Goverse maakt deel uit van de Werkgroep 'Vissen Amfibieën Reptielen Noord-Holland'. In de encyclopdie van Ecomare kun je meer lezen over trekvissen.

Tekst: Ecomare
Foto's: Edo Goverse; Biodiversity Heritage Library