Fotoarchief onthult eerste waarneming zeenaaktslak

De winterperiode is voor veel sportduikers bij uitstek de tijd dat de digitale onderwaterfoto’s van de duiken uit voorgaande jaren nog eens goed bekeken en opnieuw gearchiveerd worden. Er wordt dan even niet of veel minder gedoken, omdat het zeewater te koud is of omdat sportduikers door verkoudheid of griep even aan de kant moeten blijven staan. Soms kan dit voor leuke verrassingen zorgen. Tijdens zijn herstel van een griepperiode deze winter vond een sportduiker op een onderwaterfoto een Gekraagde vlokslak (Aeolidiella alderi). Op zich is dat niet bijzonder, want de soort wordt nu regelmatig tot algemeen in de centrale en westelijke Oosterschelde aangetroffen. Wat deze foto en waarneming echter zo bijzonder maakt is dat de foto al in juni 2012 is gemaakt.

De eerdere eerste waarneming van de Gekraagde vlokslak in Nederlandse kustwateren stamt uit het late najaar van 2012. Toen werd de soort, tijdens een excursie van de Stichting ANEMOON en de Strandwerkgroep, in het intergetijdegebied van de noordwestelijke Oosterschelde aangetroffen. De betreffende foto is echter al op 26 juli 2012 tijdens een duik net buiten de haven van Burghsluis gemaakt. Dit is ongeveer een kilometer ten oosten van de andere vindplaats. En dus ook in de noordwestelijke Oosterschelde. Met de vondst van deze foto weten we nu dat deze fotogenieke zeenaaktslak al een half jaar eerder in de Oosterschelde aanwezig was.

Digitale en ook analoge fotoarchieven brachten al eerder interessante waarnemingen aan het licht. Zo werden in het voorjaar van 2012 na het bekijken van digitale fotocollecties een bijzondere waarneming van een Bonte mantel in 2009 en de eerste bevestigde waarneming van de Belgische kust van Flabellina verrucosa gemeld. Deze laatste is ook een bijzonder fraaie zeenaaktslak. Ook zijn er diverse opmerkelijke waarnemingen uit fotoarchieven van andere organismen op dit forum gepubliceerd. Het betreft onder andere de eerste Nederlandse waarneming van de plant Schijnklimopereprijs en van de vlinder Scheefbloemwitje.

In het verleden zijn veel bijzondere waarnemingen gedaan in collecties die in de catacomben van natuurhistorische musea laggen opgeslagen. Met het ontelbaar aantal digitale natuurfoto’s dat door de talloze amateur- en professionele fotografen gemaakt is en nog gaat worden, zullen de komende jaren vast en zeker veel meer bijzondere waarnemingen opgedoken worden. Niet uit musea of rechtstreeks uit de natuur, maar uit de bytes die opgeslagen liggen in de cloud of op harde schijven.

Tekst: Peter H van Bragt, Stichting ANEMOON
Foto's: Peter H van Bragt, Stichting ANEMOON (leadfoto: Gekraagde vlokslak); Bas van der Sanden