rups scheefbloemwitje primair

Nieuwe vlindersoort plant zich voort

De Vlinderstichting
20-SEP-2016 - Vorig jaar waren de eerste waarnemingen van het scheefbloemwitje in Nederland. Ook dit jaar zijn ze gezien en de afgelopen week is op minimaal twee plaatsen voortplanting geconstateerd. Er zijn eitjes afgezet en de rupsen zijn nu aanwezig. Ook zijn er plaatselijk meer dan tien exemplaren gemeld.

Het eerste scheefbloemwitje uit NederlandHet lijkt er dus op dat deze vlinder zich in ons land gaat vestigen. Het scheefbloemwitje heeft een enorme uitbreiding laten zien de afgelopen jaren. Van een zeldzame soort die hier en daar in berggebieden voorkwam, is het nu in grote delen van Duitsland een gewone tuinsoort geworden. Ook de waarnemingen in Nederland hebben voor een deel betrekking op tuinen. De waardplant, waarop de rupsen zijn gespecialiseerd, is scheefbloem (Iberis) en die staat ook in ons land met name in tuinen. De waarnemingen van vorig jaar en ook van de afgelopen week komen uit Limburg. Onder andere bij Margraten, Mheer en Maastricht zijn scheefbloemwitjes via Waarneming doorgegeven, maar hij komt vast en zeker al op veel meer plekken voor. Lastig punt: het scheefbloemwitje lijkt erg op het klein koolwitje en het groot koolwitje, en die twee komen heel erg veel voor in ons land.

De verschillen tussen v.l.n.r. groot koolwitje, scheefbloemwitje & Klein koolwitje


Jonge rups scheefbloemwitje is herkenbaar aan zwarte kopEen belangrijk verschil zit hem onder andere in het zwart van de vleugelpunt. Bij het klein koolwitje is dat meestal recht afgesneden en vrij klein. Bij het groot koolwitje is die zwarte punt juist groot en ver naar beneden toe doorlopend. Het scheefbloemwitje zit daar precies tussenin. Vrouwtjes zijn vaak nog wel te herkennen, maar bij mannetjes zijn de verschillen nog kleiner. Een kenmerk is onder andere dat de zwarte stip bovenop de vleugel bij klein koolwitje vrij klein en meestal afgerond is, terwijl die bij scheefbloemwitje meestal groter is en vierkant tot zelfs wat ‘ingedeukt’. Een vrouwtje van een witje dat haar eitjes afzet op scheefbloem is trouwens niet zeker een scheefbloemwitje, want ook de andere witjes gebruiken deze als waardplant. Je kunt het wel zien aan de jonge rupsjes, wat scheefbloemwitjesrupsen hebben een zwarte kop!

Het loont nu absoluut de moeite om op zoek te gaan naar scheefbloemwitjes buiten die paar plekken waar nu iedereen al gaat kijken. Hij is op veel meer plekken te ontdekken! Zeker voor Limburg geldt: zie je de komende dagen een witje, kijk dan goed en maak foto’s, bij voorkeur van boven en van onderen. Bij veel vlinders kan vanaf een foto de juiste naam worden gegeven, hoewel dat niet altijd zal lukken, zelfs van prachtige scherpe en goede foto’s!

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Marlie Huskens & Kars Veling