Marien meer in Indonesië

Eerste organismen in mariene meren kunnen nieuwkomers buitensluiten

Wageningen University
24-JUN-2020 - In mariene meren in Indonesië bestaat een ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’-mechanisme: organismen die als eerste in een meer aankomen zijn in staat nieuwkomers te weren. Hierdoor raken populaties gescheiden van elkaar, zelfs als er nauwelijks een fysieke barrière tussen zit. Dat blijkt uit een onderzoek van Wageningen University & Research.

Deze nieuwe resultaten zijn belangrijk vanwege de voortdurende menselijke veranderingen aan kustsystemen, die nieuwe barrières kunnen creëren en die populaties nog verder kunnen verdelen. Om kustecosystemen en bedreigde soorten te beschermen is het van cruciaal belang dat de populaties verbonden blijven.

Begin van soortvorming

Mariene meren zijn door land omgeven wateren die een marien karakter behouden door nauwe onderzeese verbindingen met de zee. De mariene meren bevatten naast de geïsoleerde populaties een unieke genetische diversiteit. "Je moet je voorstellen dat de zee een gigantische badkuip is," legt onderzoeker Christiaan de Leeuw van Wageningen University & Research uit. "Doordat alles met elkaar in verbinding staat, is het heel lastig om patronen te ontdekken. De mariene meren zijn heel jong en geïsoleerd, daar is het begin van soortvorming heel mooi te zien."

Mariene meren met de ingangen naar zee

Daarom raden de onderzoekers aan om de meren op te nemen in de beschermde mariene gebieden in Raja Ampat, Indonesië. Dit is vooral belangrijk vanwege het toenemend aantal toeristen dat de regio bezoekt, wat een bedreiging zou kunnen vormen voor deze ongerepte ecosystemen.

Mariene meren

Het team van Wageningen University & Research heeft mosselpopulaties in 22 mariene meren bestudeerd. Tot voor kort wist nog niemand van het bestaan van veel van deze meren af. Ze zijn door het team ontdekt met behulp van satellietbeelden, drones en watervliegtuigen.

Elk meer kan worden gezien als een uniek, onafhankelijk natuurlijk experiment dat al duizenden jaren loopt. De Leeuw: "Ze zijn echt allemaal anders. Dit soort afgebakende ecologische systemen zijn heel zeldzaam in de zee." Om die reden winnen mariene meren wereldwijd de belangstelling van toeristen en onderzoekers.

Mariene meren worden steeds meer bezocht door toeristen en wetenschappers

Dit onderzoek is onderdeel van een meerjarig project van dr. Lisa Becking, in samenwerking met de Universiteit van Papua, Naturalis en University of California in Berkeley. Het is gefinancierd door de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en National Geographic.

Tekst: Mark van der Meijs, Wageningen University
Foto's: Christiaan de Leeuw; Lisa Becking