FLORON en De Vlinderstichting brengen veldgids ecologisch bermbeheer uit

In het steeds intensiever gebruikte landschap vormen bermen een belangrijk leefgebied voor allerlei planten en insecten. Maar dit leefgebied staat onder druk. Karakteristieke, vaak streekgebonden bermplanten van voedselarme milieus verdwijnen in sneltreinvaart en ook graslandvlinders hebben het moeilijk. Om hier aandacht voor te vragen lanceerden FLORON en De Vlinderstichting in 2017 de landelijke campagne ‘Mijn Berm Bloeit!'. Een belangrijk onderdeel van deze campagne was het verkrijgen van inzicht in de actuele bloemrijkdom van bermen, en daarmee in het potentiële nectaraanbod voor de graslandvlinders en bijen die daarvan afhankelijk zijn. We vroegen natuurliefhebbers om zoveel mogelijk bermen in hun woonomgeving in kaart te brengen. De bereidheid om mee te doen was groot. Tussen 2017 en 2020 zijn bijna 3.000 bermen onder de loep genomen!

Uit de resultaten bleek dat soortenarme bermvegetaties met weinig nectaraanbod overheersten in de set van getelde bermen. Planten van voedselarme graslanden, zoals Grasklokje en Stijve ogentroost, zijn in één procent (of minder) van de getelde bermen aangetroffen. Planten van voedselrijke ruigten bleken daarentegen juist sterk vertegenwoordigd. Wat te denken van Grote brandnetel; die werd in meer dan veertig procent van de getelde bermtrajecten aangetroffen. Het onderstreept de urgentie om werk te maken van goed ecologisch bermbeheer.

De veldgids ecologisch bermbeheer biedt hiervoor handvatten. Het is geen naslagwerk waar alles in staat, maar een gidsje op zakformaat dat in veel situaties een advies biedt. Het geeft inzicht in een aantal plantensoorten met indicatorwaarde voor een bepaald vegetatietype of juist verruiging. Voor- en nadelen van verschillende beheermethoden komen eveneens aan bod. We bieden een beslisschema voor het bepalen van het aantal maaibeurten in een jaar en de globale maaimomenten. Tenslotte worden een aantal 'Wat als'-situaties voorzien van advies. Denk hierbij aan de omgang met invasieve exoten of het zonder afspraken maaien van bermen door bewoners.

Met het uitbrengen van de veldgids ecologisch bermbeheer komt er een einde aan de campagne 'Mijn Berm Bloeit!'. We blijven het monitoren van bermen echter ondersteunen en het invoerportaal onderhouden!

De veldgids kan worden gedownload van de FLORON-website. De publicatie is mede mogelijk gemaakt door het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Tekst: Edwin Dijkhuis, FLORON en Anthonie Stip, De Vlinderstichting
Foto’s: Hans Dekker