Muurpeper

Stoepplantje van de week: muurpeper

Hortus botanicus Leiden
8-AUG-2021 - Tegenwoordig kun je in de stad allerlei vetplantjes tegenkomen, ontsnapt van de vele groendaken. Muurpeper groeit ook op die daken maar is geen nieuwkomer. Al hoeft er maar een blaadje los te raken en het kiemt weer ergens. Ook al was muurpeper er al, van groendaken en uit tuinen komen er plantjes bij. Stoepplantjes dragen net als groendaken bij aan biodiversiteit en helpen de stad koel te houden.

Muurpeper valt nu goed op. Zelfs op de heetste zomerdag staat het er fris bij met sappige, ronde blaadjes die vaak rood verkleuren. Maar het meest springen de vrolijke knalgele bloemen in het oog. Elk plantje is maar een paar centimeter hoog, maar omdat het mooie kussens vormt, kijk je er niet gauw overheen. Weer zo'n vetplantje dat van een groendak ontsnapt is, denken veel mensen. Maar muurpeper is hier al sinds mensenheugenis. De grote natuurkenner Jac. P. Thijsse schreef al in het album Blonde Duinen (1911): "Daar groeit ook zomer en winter de muurpeper. 's Winters zou je die plant verslijten voor een bijzonder weelderig ontwikkeld mosplantje, maar in den zomer komen er honderden prachtige gele bloempjes aan, gouden glanzige vijf puntige sterretjes. De bladen van de muurpeper zijn kort en dik en bevatten zooveel water, dat een ontwortelde plant nog dagen lang frisch kan blijven groeien en bloeien."

Muurpeper langs de weg

Eeuwig Leven

Die laatste eigenschap bezorgde het plantje al eerder de naam Eeuwig Leven. Ton Denters citeert op Stadsplanten.nl: De urbane flora van Nederland uit de Flora Batava (1800): "omtrent 15 dagen had ik eenige takjes voor myn herbarium onder de pers gehad … ’t geen ik te veel had, wierp ik naar buiten. Na 3 of 4 dagen aan de lucht blootgesteld, was ik ten uitersten verwonderd te ontdekken dat dezelfde planten, die zo langen onder de pers verpletterd en verdroogd waren geweest, niet alleen weder begonnen te herleeven, maar dat zelfs de bloemknoppen, die nog niet gebloeid hadden, open gingen." Een leven op een muur of dak is voor zo'n overlever geen probleem en een kaderand, barst in het asfalt of stoep is ook een prima plek.

Muurpeper: vijf bloemblaadjes, tien meeldraden

Weinig knagers

Bekijk je een plantje van dichtbij dan zie je de verdikte blaadjes, voor wateropslag. De stevige bladhuid is voorzien van een waslaagje, en het plantje kan de huidmondjes overdag sluiten om verdamping nog verder tegen te gaan. Proef, waar er genoeg groeit en het plantje schoon is, eens een klein stukje blad: een smaak om niet gauw te vergeten. Knagende beestjes zie je er dan ook zelden op. Gerrit Hendriksen schrijft op Stadsplanten.nl: De urbane flora van Nederland dat er slechts enkele soorten gespecialiseerd zijn op muurpeper. "Deze soorten, waaronder luizen en een micronachtvlinder, hebben zich aangepast aan het giftige muurpeper. De micronachtvlinder maakt mijnen in de bladeren van muurpeper en heet Glyphipterix equitella en heeft voor het gemak twee Nederlandse namen: muurpepervleugelwippertje en duinparelmot."

Muurpeper met vettige blaadjes

Giftig voor insecten, hoe zit het dan met de tip eens een blaadje te proeven? Dat kan voor ons geen kwaad, maar laat het bij een keertje een klein hapje proberen om te ervaren hoe de smaak is: zeer peperig!

Muurpeper uit het Stoepplantjes kleurboek voor oud en jong

Tekst Hanneke Jelles, Hortus botanicus Leiden
Afbeeldingen: Hanneke Jelles; KU Leuven; Nathalie Tirion