Octopus en haaieneieren op de Doggersbank

ARK Rewilding Nederland, Waardenburg Ecology, WWF Nederland
10-OKT-2021 - Paardenmosselen, haaieneieren, kreeften, krabben en koralen zagen zeebiologen afgelopen september tijdens een duikexpeditie op de Doggersbank. Zelfs een octopus liet zich filmen. Het grootste deel van de Doggersbank is door intensief gebruik veranderd in een kale zandvlakte met lege schelpen, maar rond de scheepswrakken wemelt het gelukkig nog van leven.

De Doggersbank is een ondiepte in de Noordzee ten oosten van Noord-Engeland en noordwestelijk ten opzichte van Nederland. De duikexpeditie bezocht het gebied van 19 tot 23 september 2021 en stond onder leiding van Bureau Waardenburg. Aan boord waren deelnemers van het Wereld Natuur Fonds, Wageningen Marine Research, Dutch Maritime Productions en ARK Natuurontwikkeling. De duikers zagen joekels van kabeljauwen, kolonies dodemansduimen - zachte koralen, grote Noordzeekrabben en kreeften, scholen van steenbolken en horsmakrelen. Een meereizende filmploeg kon de bijzondere vondst van twee haaieneieren en een octopus documenteren. Hun project ‘De Wilde Noordzee’ komt in 2024 als vierdelige serie bij de EO op televisie en als film in de bioscoop.

Horsmakrelen (boven) en kabeljauwen (onder) profiteren van de bescherming van de wrakken

Bij alle drie de wrakken waar werd gedoken bleken ook paardenmosselen (Modiolus modiolus) aanwezig. Deze mosselen kunnen wel twintig centimeter groot worden. Ze vormen riffen die weer als woon-, schuil- en paaiplaats van vele andere soorten dienen. Zo vormen ze een fundament voor het zee-ecosysteem.

Ei van een kat- of hondshaai

Een begin voor herstel

In de Noordzee zijn veel schelpdierriffen verloren gegaan door overbevissing en ziekten. De verwachting is dat er met de juiste ingrepen opnieuw riffen tot ontwikkeling kunnen komen. Als experiment voor actieve natuurontwikkeling hebben de duikers paardenmosselen in mandjes naar een nieuwe plek verplaatst. Hopelijk komt zo een nieuw rif op gang. Op de Doggersbank is het water relatief ondiep, helder en rustig. Dat maakt het een ideale plek voor herstel van een rijk en divers zeeleven. 

Kwal in het relatief ondiepe, heldere water op de Doggersbank

Ook hebben de onderzoekers zakken met stortsteen bij een wrak gelegd. De stenen bieden een harde ondergrond en een ideale structuur voor dieren om zich aan te hechten, wat op een kale zandbodem niet lukt. In offshore windparken worden zulke stenen als erosiebescherming rondom de windturbines gestort. De onderzoekers willen testen of het gebruik van een mix van verschillende maten stenen een gunstig effect heeft op de biodiversiteit.

Tekst: Iris Roggema, ARK Natuurontwikkeling
Foto's: Udo van Dongen, Bureau Waardenburg; Reindert Nijland