Klein kruiskruid op 1: droge zomer en koude decemberweek beïnvloedden Eindejaars Plantenjacht

FLORON vroeg plantenliefhebbers om tussen Eerste Kerstdag en 3 januari een uur te gaan wandelen en te zoeken naar bloeiende planten. In totaal werden 390 wilde of verwilderde plantensoorten bloeiend waargenomen. In de top 3 staan klein kruiskruid (771 keer geteld), paarse dovenetel (761) en vogelmuur (742). 

Verschuiving in de top 10 winterbloeiers

De top 10 van meest gevonden winterbloeiers bestaat net als eerdere jaren uit soorten die het grootste deel van het jaar of jaarrond bloeien. Opvallend in deze editie is een grote verschuiving van soorten binnen de top 10. Klein kruiskruid, paarse dovenetel en vogelmuur staan voor het eerst in de geschiedenis van de Eindejaars Plantenjacht boven madeliefje en straatgras.

Effect droge zomer zichtbaar in midwinter

Omdat de plantenjacht al negen jaar georganiseerd wordt, hebben we een goed beeld gekregen van de effecten van het weer op de plantengroei. We beleefden dit jaar een langdurig droge zomer. Veel planten droogden uit en stierven bovengronds af. De daarop volgende zachte nazomer zorgde voor een wederopstanding van veel (met name) eenjarige soorten die normaal gezien vroeg in het jaar bloeien: ereprijzen, vergeet-mij-nietjes en dovenetels. Veel van deze soorten hebben hun bloei weten te rekken tot de Eindejaars Plantenjacht.

Korte lijsten door vorstperiode 

Gemiddeld vonden deelnemers maar 9,9 soorten per telling. Niet eerder lag het gemiddelde van de plantenjacht zó laag. De schaarste aan bloeiende planten komt door de plots ingevallen strenge vorst half december. Zo verdwenen knopkruid en vergeet-mij-nietjes onmiddelijk. Ook van paardenbloemen wisten we al dat deze door hun 'sappige' stengel snel kapot vriezen. Maar nu waren zelfs madeliefjes vrijwel onvindbaar: de vaste nummer één daalde naar de vijfde plek in de top 10. Paarse dovenetel en klein kruiskruid leken zich van de kou weinig aan te trekken en ook waren er door de droge zomer extra veel exemplaren van deze soorten te vinden.

Gedurende de telling waren de weersomstandigheden juist bijzonder zacht. In de Bilt is zelfs de warmste jaarwisseling ooit gemeten (bijna 16 graden). De hoge temperaturen zorgden in de loop van de Eindejaars Plantenjacht voor de opkomst van vroege voorjaarsbloeiers: vroegeling, hazelaar en groot sneeuwklokje werden veel gezien.

Meer informatie

• Op Floron.nl/plantenjacht vind je een uitgebreider rapport met de resultaten. Op de interactieve kaart kun je zien welke bloeiende planten in jouw buurt zijn gevonden.

Tekst en foto's : Stef van Walsum en Laurens Sparrius, FLORON (leadfoto: madeliefje)