Elke tiende graad telt, voor het behoud van een leefbare aarde

De nieuwe KNMI-Klimaatscenario’s voor Nederland maken heel duidelijk wat er met klimaatverandering op ons afkomt. Met het 'laag en hoog CO₂-uitstoot'-scenario laat het KNMI ook zien hoeveel het uitmaakt als we iets sneller of langzamer de uitstoot van broeikasgassen terugdringen. Dat verschil is enorm: behouden we min of meer de huidige situatie, of we krijgen elk jaar zomers met 40 graden, gemiddeld 35 tropische dagen per jaar en extreme droogte? En ook: stijgt de zeespiegel met één meter aan het einde van de eeuw of stijgt deze met meerdere meters?

Het is duidelijk en goed onderbouwd: elke tiende graad telt, voor het behoud van een leefbare aarde.

Voor WWF zijn dit soort scenario’s erg belangrijk want het helpt ons overheden en bedrijven te overtuigen om snel actie en verantwoordelijkheid te nemen. Ook wanneer we ons tot de burger richten, want zelf kunnen we ook wat doen. Door minder fossiele brandstoffen te verbruiken met autorijden, door groen te stemmen bij de verkiezingen of door vaker plantaardig te eten. Doe op onze website bijvoorbeeld de Aardig Eten-test om te kijken hoe jouw eetgedrag onze natuur kan beïnvloeden. Elke bijdrage telt, hoe klein ook.

Risico’s voor de natuur

Niet alleen de leefbaarheid voor de mens staat onder druk door de gevolgen van klimaatverandering. Ook de natuur lijdt eronder. Door zeespiegelstijging dreigen zand en slibplaten in de wadden en delta te verdrinken en daarmee verliezen talloze vogelsoorten zoals wulpen hun voedselgebied.

In het rivierengebied zullen geulen en moerassen droogvallen met massale sterfte van vissen tot gevolg. Rivierbossen zullen mogelijk allemaal gekapt moeten worden om de grote rivierafvoeren snel naar zee te krijgen. Voor de natuur is ook de manier waarop we ons aanpassen aan klimaatverandering dus een risico.

Natuur als bondgenoot

Helaas is de tragiek van het verhaal dat klimaatverandering al plaatsvindt en nog door zal zetten. We zijn al te laat om het helemaal te stoppen. We moeten ons dus ook aanpassen aan de gevolgen die al onafwendbaar zijn.

En dat kan met meer natuur. Geef de rivieren meer ruimte en laat de natuur daar terugkeren, zo kan het water uit de grote rivieren overstromen in de uiterwaarden. Of kies voor manieren van voedselproductie die meer ruimte voor de natuur geven zoals voedselbossen, meer heggen, natuurlijke sloten en hogere grondwaterpeilen. Dan kunnen piekbuien beter worden opgevangen omdat water meer wordt vastgehouden, dat vermindert de CO₂-uitstoot en maakt onze voedselproductie minder kwetsbaar voor klimaatverandering.

Dat tonen we bijvoorbeeld ook aan in Zuid-Limburg, door daar te laten zien hoe het natuurlijke landschap en andere vormen van voedselproductie het landschap in staat stellen water langer vast te houden. Het regenwater blijft in de vegetatie hangen, sijpelt meer door naar de bodem en eenmaal in de beek heeft die beek meer overstromingsruimte. Zo wordt wateroverlast voorkomen. En in een periode van droogte geeft dat landschap het water langzaam af. Ook aan de kust helpt de natuur. In onze delta, Waddenzee en de kusten van het Caribische gebied helpt natuur zoals kwelders, mangroves, koraal en slikken om hoge golven bij storm te kunnen breken. 

Natuur in plaats van techniek

Dit zijn allemaal oplossingen die meebewegen met de krachten van de planeet en dus langer houdbaar zijn. Dit in tegenstelling tot enkel technische oplossingen zoals dijken en sluizen. Dat is goed voor toekomstige generaties en hiermee bouwen we meteen aan een mooier landschap om in te wonen en werken, wat goed is voor onze gezondheid. Zo is de natuur onze bondgenoot. Lees hier meer voorbeelden van natuurlijke oplossingen.

Moed om te kiezen voor meer natuur

Wereldwijd is de problematiek grofweg hetzelfde. En juist daarom werkt WWF ook in Nederland aan ruimte voor meer natuur. Want Nederland is een enorm druk land en bijna nergens is nog zo weinig natuur over als hier. Als we hier kunnen demonstreren dat we met meer natuur de gevolgen van klimaatverandering kunnen opvangen, kunnen we een voorbeeld zijn voor de rest van de wereld. We hebben daar vertrouwen in, want Nederland is heel rijk en zeer kundig op het vlak van waterbeheer en ruimtelijke ordening.

De beleidsambitie en het geld zijn er ook al om te kiezen voor natuur als bondgenoot. Dat zien we bijvoorbeeld terug in de keuze van het demissionair kabinet om water en bodem sturend te laten zijn bij water- en ruimtelijk beleid. Het demissionaire kabinet gaf ook steun aan een mede door WWF ingediend groot innovatieprogramma voor natuurlijke oplossingen.

Nu moeten we nog wel de fundamentele keuzes maken die dan nodig zijn. Wat doen we met onze industrie en landbouw, waar kun je wel en niet bouwen? We hopen dat het volgende kabinet, samen met de andere overheden, hier de moed voor vinden. De moed om te kiezen voor een toekomst met meer natuur en een gezonde leefomgeving en Nederland als gidsland dat de rest van de wereld helpt ook de goede keuzes te maken.

Tekst: WWF Nederland
Foto's: WWF Nederland (leadfoto: Millingerwaard); KNMI; ARK Rewilding Nederland