Actieve dagvlinders in januari

De dagpauwoog is het meest gezien, gevolgd door atalanta en citroenvlinder. De andere vlinderoverwinteraars, kleine vos, grote vos en gehakkelde aurelia, werden maar enkele malen gemeld. De dagpauwoog zit in de winter op koele beschutte plekken, onder andere in schuurtjes, bunkers en ook binnenshuis op zolders. Door de felle zon ontwaakten ze uit hun winterslaap en werden naar buiten gelokt. Maar omdat de luchttemperatuur niet ver boven de tien graden uitkwam, konden ze alleen na lang zonnen actief worden. Ze zullen weer wegkruipen en pas op zonnige voorjaarsdagen flink gaan vliegen, wanneer de temperatuur tegen de vijftien graden komt. Datzelfde geldt voor de citroenvlinder. Deze zit niet in schuurtjes of binnenshuis, maar kruipt weg in groenblijvende struiken zoals klimop en coniferen. Op plekken uit de wind en beschenen door de zon werd het in die struiken zo warm dat de citroenvlinders ook tevoorschijn kwamen.

De atalanta is een ander verhaal, want deze heeft geen winterslaap zoals dagpauwoog en citroenvlinder. De atalanta, een trekvlinder die vroeger zelden of nooit in Nederland overwinterde, gaat in rust bij lage temperaturen en wordt weer actief als het zonnig en warmer wordt. Strenge vorst kan de atalanta niet hebben. Maar de paar graden dat het deze winter gevroren heeft, kunnen ze prima overleven. Ook de andere vlinderoverwinteraars hebben geen last van die paar graden vorst. Ze gaan, net als dagpauwoog en citroenvlinder, wel in winterslaap en kunnen temperaturen van minus tien of vijftien uitstekend aan. De gehakkelde aurelia is daar een van en deze vlinder is ook afgelopen weekend een paar maal gezien. Deze soort, die in het hele land voorkomt, is altijd wat later dan dagpauwoog en citroenvlinder. Waarschijnlijk heeft de gehakkelde aurelia net wat hogere temperaturen nodig om tevoorschijn te komen. Ook de twee andere vlinderoverwinteraars, kleine en grote vos, zijn nog maar weinig gezien.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting (leadfoto: citroenvlinder)