Es

De es is op verschillende manieren te herkennen. Hieronder een filmpje en daaronder een beschrijving met foto's van de stam/stengels, de takken, bladeren en de vruchten.

Om deze video te zien dien je marketing-cookies te accepteren.

Stam en stengels

De bast is licht gegroefd. Er is zelden of nooit wortelopslag. De es heeft een open kroon. De jonge takken zijn vrij dik. De twijgen zijn kaal en grijs met opvallende zwarte, tegenoverstaande knoppen. 

Essentaksterfte Fraxinus excelsior bomen langs weg Rij essen (Bron: Arnold van Vliet)
Fraxinus excelsior es knop Kenmerkende zwarte knoppen van de es (Bron: Paul Copini)

Bladeren

De oneven geveerde bladeren staan tegenover elkaar. Ze bestaan uit zeven tot dertien eironde tot langwerpige, toegespitste, getande deelblaadjes. Alleen aan de onderkant zijn ze langs de middennerf behaard. Het blad verschijnt in april of mei. Het

Fraxinus excelsior es blad tegenoverstaand Essenbladeren tegenoverstaand (Bron: Paul Copini)

Bloemen

De boom is tweehuizig wat betekent dat er mannelijke en vrouwelijke bomen zijn. Soms komen er echter ook tweeslachtige bloemen voor. De bloeiwijze is pluimvormig. De bloemen zijn gedrongen bij mannelijke bloemen en los bij tweeslachtige of vrouwelijke bloemen. De bloemen groeien in de oksels van afgevallen bladeren, vooral aan de top van de takken. Het is een naaktbloeier. Dit betekent dat er geen kelk en kroon is. De meeldraden zijn donker paarsbruin, maar worden later groenachtig. De bloemen staan in groepjes en verschijnen al voor of tegelijk met het verschijnen van de bladeren.

Vrouwelijke bloem es Fraxinus excelsior Vrouwelijke bloem (Bron: Leo Goudzwaard)
Bloem tweeslachtig es Fraxinus excelsior Tweeslachtige bloem (Bron: Leo Goudzwaard)
Mannelijke bloem es Mannelijke bloemen (Bron: Leo Goudzwaard)

Vruchten

De es heeft een eenzadige dopvrucht of nootje. De langwerpige nootjes zijn plat-eivormig en gevleugeld. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Ze zijn tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Fraxinus excelsior es zaden Zaden van de es (Bron: Paul Copini)
Essentaksterfte Fraxinus excelsior, solitaire boom in polder Solitaire es in polderlandschap (Bron: Arnold van Vliet)
Essen Fraxinus excelsior rijbeplanting in polderlandschap Rijbeplanting essen (Bron: Arnold van Vliet)