Bloeiende hazelaar op 22 december 2016

Geen witte maar een hooikoortskerst

De Natuurkalender, LUMC, Wageningen University
23-DEC-2016 - De afgelopen dagen zijn de eerste hazelaars en elzen al in bloei gezien. Bij hooikoortspatiënten die allergisch zijn voor het pollen van deze bomen zouden nu al hooikoortsklachten kunnen ontstaan. Met de verwachte zeer hoge temperaturen tijdens kerst zullen meer hazelaars en elzen in bloei komen. Naar schatting is 25 tot 30 procent van de hooikoortspatiënten allergisch voor hazelaar en els.

De gemiddelde temperatuur in december ligt tot nu toe bijna een graad hoger dan normaal. Deze warmte zorgt er voor dat vroege bloeiers geactiveerd kunnen worden. De hazelaar en enkele van oorsprong uit het buitenland komende elzensoorten staan er om bekend dat ze snel kunnen reageren. Uit de bloeiende katjes komen pollen vrij. Deze pollen kunnen hooikoortsklachten veroorzaken bij mensen die gevoelig zijn voor pollen van hazelaar en els. Tot nu toe zijn er nog geen hazelaarpollen in de pollenval aangetroffen door het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Van de els zijn tot nu toe nog maar enkele pollen aangetroffen.

Zeer warme kerst

Met de zeer hoge temperaturen die in de komende dagen verwacht worden is het waarschijnlijk dat meer hazelaars en elzen in bloei gaan komen. Vooral de elzenpollenconcentratie kan daarbij flink oplopen en tijdens en rond de kerstdagen klachten gaan veroorzaken. Het gaat hierbij niet om onze elzen die van nature in ons land voorkomen. Die bloeien normaal gesproken pas in de tweede helft van februari en in maart. Het gaat om soorten als de Kaukasische els (Alnus subcordata) en de Alnus x spaethii ‘Spaeth’ (een kruising van de Japanse els (Alnus japonica en de Kaukasische els). Deze elzen worden vaak als laanbomen aangeplant. Eerste bloeiwaarnemingen van hazelaar en els kunnen doorgegeven worden via Natuurkalender.nl. Dit kan Anoniem of Met een account.

Bloei van Kaukasische els

33 procent hooikoortspatiënten

Er zijn verschillende schattingen over hoeveel mensen hooikoortsklachten kunnen krijgen van els en hazelaar. Een analyse van de informatie die hooikoortspatiënten ons gegeven hebben via Allergieradar.nl blijkt dat van de bijna vijfduizend mensen die een allergietest hebben ondergaan 33 procent allergisch te zijn voor hazelaarpollen en ook 33 procent voor elzenpollen. In de wetenschappelijke literatuur zie je schattingen tussen de 25 en 30 procent. Als je overigens last hebt van een van deze twee soorten dan is de kans 90 procent dat je ook last hebt van de andere soort. Voor berkenpollen is 47 procent allergisch en 68 procent is allergisch voor graspollen. Gras en berk staan momenteel niet in bloei. Momenteel kan wel de huisstofmijt allergische klachten veroorzaken. 49 procent van de hooikoortspatiënten geeft aan daar allergisch voor te zijn. Ruim de helft van de mensen die allergisch is voor els of hazelaar heeft ook last van allergie voor huisstofmijt.

Kruisreactie met voedsel

We merken dat veel hooikoortspatiënten zich niet realiseren dat je rond kerst ook hooikoortsklachten kunt krijgen. Als je medicijnen gebruikt voor hooikoorts en je weet dat je voor els en hazelaar gevoelig bent dan kan het verstandig zijn om deze medicijnen paraat te hebben zodat je de klachten kunt verlichten zodra ze zich voordoen. Het komt ook voor dat er een kruisreactie met voedsel op kan treden. Mensen die allergisch zijn voor els en hazelaar hebben een verhoogde kans om allergisch te reageren op hazelnoot, appel, wortel, selderij, noten, kiwi, meloen, sinaasappel  en exotisch fruit. Bij ernstige hooikoortsklachten is het verstandig om dit soort producten te vermijden zo lang pollen in de lucht zweven.

Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University en Letty de Weger, Leids Universitair Medisch Centrum allen betrokken bij Allergieradar.nl
Foto’s: Arnold van Vliet