Jonge vleermuizen op proefvlucht

Kraamtijd

De kraamtijd van vleermuizen loopt globaal tussen half mei en eind juli. In deze tijd worden de jongen geboren en grootgebracht. Vrouwtjesvleermuizen leven in deze periode van het jaar bij elkaar in zogenoemde kraamgroepen. Deze groepen bestaan uit dieren die aan elkaar verwant zijn, bijvoorbeeld zussen, moeders en tantes, die rond dezelfde periode ieder één jong krijgen. Deze vrouwenfamilie brengt de dag gezamenlijk met hun jongen door en dan wordt er veel geslapen en gepoetst. Tegen de schemering gaan de moedervleermuizen op pad naar geschikte foerageergebieden om op insecten te jagen. Tussendoor vliegen ze af en toe terug naar de jongen, om hen te zogen. De kraamgroep zoekt bij voorkeur een warm plekje op als verblijfplaats. Handig, want zo kost het de jongen minder energie om warm te blijven. En gelukkig kunnen de jongen zich ook aan elkaar warmen als hun moeders op jacht zijn.

Vanaf begin juli maken de vleermuisjongen hun eerste proefvluchten. Heel voorzichtig, en nog een beetje onbeholpen, wordt zo geoefend met het vliegen. Een feestje om naar te kijken. In Nederland zijn er twee plekken waar een kraamkolonie van dichtbij met camera’s wordt gevolgd en waar jij kunt meekijken.

Kraamkolonies in beeld

Meervleermuizen in Tjerkwerd

In de kerk van Tjerkwerd in Friesland is het nu mogelijk om vleermuisjongen en moeders met een livestream te volgen. Op de zolder van deze kerk huist al sinds tientallen jaren een grote groep meervleermuizen. Al eeuwenlang bevallen hier enkele honderden vleermuismoeders van hun jongen, die in deze kerk worden gezoogd en grootgebracht. Door middel van twee livestreams zijn de vleermuizen 24 uur lang in de gaten te houden. Vliegoefeningen van jongen, poetsrituelen, het uitvliegen van de moeders (meestal 45 minuten na zonsondergang) zijn allemaal te volgen. Leuk om een keer een kijkje te nemen naar deze unieke beelden. De livestream en een compilatie van opgenomen beelden vind je hier.

Laatvliegers in Castenray

Jan Jeucken, van de Stichting De Laatvlieger, volgt vanuit zijn woning met maar liefst 16 webcams een grote kraamgroep laatvliegers op de zolder van de kerk in Castenray. Iedere beweging in de groep van ruim honderd laatvliegers met hun jongen wordt opgemerkt, opgeschreven en vergeleken. Een tijdrovend, maar uniek en zeer belangrijk onderzoek, want het gebrek aan kennis over het gedrag van de laatvlieger is misschien wel de grootste bedreiging voor deze kwetsbare soort. Daarnaast levert het ook nog eens mooie beelden op van de jonge laatvliegertjes. Op de website van Stichting De Laatvlieger vind je prachtige filmpjes, zoals hieronder van een laatvliegervrouwtje dat na het jagen op de geur haar jong terugvindt en laat drinken.

Vleermuis gevonden?

Mocht je in juli zelf getuige zijn van een proefvlucht van een jonge vleermuis –te herkennen aan een snelle vleugelslag en dwarrelende vlucht en een vaak onhandige landing- dan ben je vast in de buurt van het kraamverblijf. In deze periode horen vleermuisonderzoekers vaak ook sociale geluidjes (klinkt voor ons als hoog gepiep) van jongen die vanuit de kraamverblijfplaats of tijdens hun eerste vlucht misschien wel om hun moeder roepen.

In de kraamtijd gaat het ook wel eens verkeerd. Bij een verhuizing verliest een moeder wel eens een jong, en proefvluchten van jongen gaan ook wel eens mis. Mocht je zo'n vleermuisjong zonder moeder vinden, kijk dan op de website Vleermuis.net voor de hulp van een vleermuisdeskundige bij jou in de buurt of het adres van een Vleermuisopvang. Laat de vleermuis met rust. Raap hem niet met blote handen op, maar volg het advies van de vleermuisdeskundige.

Het onderzoek van Stichting De Laatvlieger is belangrijk voor de bescherming van de laatvlieger en kan voor de voorzetting jouw steun goed gebruiken! Kijk hier hoe je Stichting De Laatvlieger kunt steunen.

Tekst: Vita Hommersen, Zoogdiervereniging
Foto’s: Jeroen van de Kooij (leadfoto: Noordse vleermuis in verschillende leeftijden); Jan Jeucken, Stichting De Laatvlieger; Erik Korsten