Tengere distel, bloeiwijze.

Tweede vindplaats van bijna uitgestorven Tengere distel

FLORON
18-AUG-2020 - FLORON (Floristisch Onderzoek Nederland) houdt zich al jaren bezig met het behouden en uitbreiden van de, tot op heden, laatste groeiplaats van de Tengere distel in Nederland, op de Wierdijk in Noord-Holland. Recentelijk kregen we echter een melding van een potentieel nieuwe groeiplaats van deze zeer zeldzame en beschermde soort, ditmaal in Zuid-Holland!

Tengere distel (Carduus Tenuiflorus) is van oudsher bekend van het kustgebied in Zuidwest-Europa tot aan de kust van Schotland. In Nederland zijn er oude waarnemingen van de soort in de gemeente Goeree-Overflakkee en verschillende plekken in Zuid- en Noord-Holland. Ook werd de soort af en toe aangetroffen in het binnenland, meegenomen met het transport van wol en graan. Deze laatste adventieve populaties hielden zeer zelden stand.

Tengere distel op de Wierdijk in Noord-Holland

Aantal waarnemingen schaars

In de loop der jaren zijn veel van deze groeiplaatsen verdwenen, veelal door verandering van grondgebruik en het gebruik van onkruidverdelgers. Na de Tweede Wereldoorlog werd deze zeldzame stekeligheid zelfs volledig uit het oog verloren en heeft de plant een tijd lang als ‘thans verdwenen’ te boek gestaan. De eerste vastgelegde waarneming na deze periode werd gedaan in 1976, op enkele kilometers van de nu bekende groeiplaats op de Wierdijk in Noord-Holland. Volgens lokale bewoners is de soort nooit weggeweest uit Wieringen. Na deze vondst zijn andere oude groeiplaatsen nogmaals bezocht. Helaas bleek de soort op de meeste plekken verdwenen te zijn, met uitzondering van een kleine populatie in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Ondertussen is ook deze laatste groeiplaats verdwenen.

Toch een nieuwe groeiplaats gevonden

In juni van dit jaar werd door een vrijwilliger melding gemaakt van een mogelijke groeiplaats van Tengere distel, nabij voormalig Vliegveld Valkenburg. FLORON en Naturalis hebben bevestigd dat het hier inderdaad om Tengere distel gaat. Nederland kent hiermee een tweede groeiplaats van de Tengere distel. Hoe de plant hier terecht is gekomen en hoe lang de gevonden populatie zich al handhaaft is vooralsnog een raadsel. Uit de omgeving zijn geen oudere waarnemingen bekend.

Uitgebloeide Tengere distel op nieuwe vindplaats in Zuid-Holland

Nieuwe groeiplaats onderdeel duurzaam dorp

Op en nabij de locatie waar de soort is aangetroffen werken het Rijksvastgoedbedrijf, de Gemeente Katwijk, BPD (Bouwfonds Property Development), Dunea en Hoogheemraadschap van Rijnland aan het realiseren van een ‘duurzaam dorp’. Hopelijk kan de Tengere distel hier zijn plekje behouden en kan het voormalig vliegveld Valkenburg opnieuw geschiedenis gaan schrijven.

Tekst: Maik Janssen & Jeroen van Zuidam, FLORON
Foto's: Martijn Oud; Gerrit Welgraven; FLORON