Schelpen zoeken: tien nieuwe soorten!

Stichting ANEMOON
26-JUN-2022 - Van een dagje zee neem je vaak wat mee: zand in je haar of een schelpentrofee. Zo'n schelp krijgt een bestemming of gaat weg, óf je wilt er iets over leren. Uit een schelpen-veldgids bijvoorbeeld. Die was even niet meer beschikbaar, maar is er nu weer. En intussen kwamen er tien nieuwe soorten bij!

Beetje pech

Irma (15) uit Haarlem greep ernaast. "Ik had op het strand schelpen gezocht. Toen ik die sorteerde zag ik allemaal verschillen en overeenkomsten. En zoiets krijgt je dan ineens te pakken." Ze wilde weten hoe ze heten, wie ze maken en hoe die ronde gaatjes erin komen. Maar het Nederlandse schelpenboek dat ze voor haar verjaardag vroeg, bleek uitverkocht. Irma: "Ik kreeg een andere, maar die was vertaald en ging ook over schelpen uit de Middellandse Zee en zo". Toen ze hoorde dat er een herdruk aankwam heeft ze alle schelpen bewaard. Ze kreeg alvast een zoekkaart en hoefde gelukkig niet lang te wachten. De gids is vanaf komende week weer verkrijgbaar. Irma: "De Venusschelp, Tepelhoren, Zwaardschede, Nonnetje, Wulk en het Muiltje kan ik inmiddels al herkennen, die met gaatjes heb ik aan een draadje geregen."

Nóg meer nieuwe soorten

Toen in 2020 de nieuwe Veldgids Schelpen uitkwam, met daarin alle Nederlandse schelpdragende en schelploze zeeweekdieren, bleek dat onze Nederlandse zeefauna in zestien jaar tijd met ruim veertig nieuwe soorten was uitgebreid. Het zijn nieuwe ontdekkingen, maar ook exoten, sommige per ongeluk per schip aangevoerd uit Japan, Amerika, Urugay en andere streken. Nu, twee jaar later, blijkt dat in de nieuwe herdruk alweer tien nieuwe soorten zijn opgenomen. Daaronder bevinden zich zowel zeenaaktslakken als recent in ons land gevonden schelpdragende soorten, zoals de Verlengde trapezeschelp, het Stippellijn-tandhorentje en de Bolle arkschelp. Met nu ruim 330 soorten in het boek valt voor enthousiastelingen als Irma dus nog heel wat te zoeken, sorteren en te bestuderen.

Eén van de nu nieuw toegevoegde weekdiersoorten is de Kleine harlekijnslak (Polycera capitata), een zeenaaktslak zonder schelp. Het dier op de foto is de daar sterk op lijkende Gewone harlekijnslak Polycera quadrilineata.

Met alle nieuwe soorten ging de gids van 304 naar 318 pagina's. De derde druk van de Veldgids Schelpen is, net als de vorige druk, uitgekomen bij de KNNV Uitgeverij, waar het boek vanaf de volgende week weer beschikbaar is. Behalve daar, en in de boekwinkel, is het boek ook te bestellen bij Stichting ANEMOON. De prijs van het boek is €34,95. Desgewenst kunt u daarbij dan ook de geplastificeerde zoekkaart 'Zeeschelpen' bestellen, waarmee veertig van de meer algemene schelpensoorten op naam kunnen worden gebracht. Op de achterzijde staat de zoekkaart 'Aanspoelsel', waarmee veertig zeedieren uit andere diergroepen die veel op het strand aanspoelen te herkennen zijn. Een combinatie van het boek en de beide zoekkaarten kost €44,95.

Veldgids Schelpen. Zeeschelpen en weekdieren uit ons Noordzeegebied door R.H. de Bruyne, 3e druk, 2022. Midden: zoekkaart 'Zeeschelpen', rechts: zoekkaart 'Aanspoelsel'

Tekst: Julia van Beinum en Adriaan Gmelig Meyling, beiden Stichting ANEMOON
Foto's: Inge van Lente (leadfoto: een best wel grote Wulk, zó uit zee aangespoeld); Martijn Spierenburg

Naschrift: bij het uitkomen van dit bericht stond abusievelijk vermeld dat het dier op de foto de Kleine harlekijnslak was, maar dit is niet het geval. Het afgebeelde exemplaar is de Gewone Harlekijnslak Polycera quadrilineata, die er sterk op lijkt maar meestal 11-12 (tot maximaal 17) lamellen op de rhinoforen heeft. Overigens is de wetenschappelijke naam van de Kleine harlekijnslak onlangs veranderd van Polycera capitata naar Polycera norvegica, al is nog niet iedereen het daarover eens.