Irrawaddy dolfijn

Blog: Hoop en een glimlach voor rivierdolfijnen

WWF Nederland
28-OKT-2022 - Daphne Willems, expert rivierdolfijnen bij WWF, schrijft in deze blog over een intensieve week. Bescherming van Aziatische rivierdolfijnen is een grote uitdaging. Natuurbeschermers kunnen het niet alleen, maar wil de overheid meewerken?

Wat een week was het! Ik kan het nauwelijks geloven. In de trein naar huis vanaf het vliegveld, overpeins ik negen intensieve dagen. En hoewel ik redelijk uitgeput ben, kan ik alleen maar glimlachen. Het is gelukt.

Vier weken geleden deelde ik hier mijn ervaringen uit de Amazone: mijn opwinding om een roze Orinocodolfijn te ontmoeten, en na drie jaar online samenwerking eindelijk ook de leden van het vijf-landenteam te zien. De Zuid-Amerikaanse rivierdolfijnen zijn bedreigd, maar ik heb goede hoop voor ze. Want ze bewonen een uitgestrekt gebied, en ze zijn met veel, ondanks de negatieve tendens.

Hoe anders is de situatie in Azië, waar de populaties variëren van slechts 250 individuen van de Irrawaddydolfijn, tot maximaal 3500 tot 5000 van de Gangesdolfijn. Deze aantallen zijn te laag om een veilige toekomst voor de soorten te garanderen; je zou er moedeloos van worden.

Verdubbelen aantal Aziatische rivierdolfijnen

Om deze serieuze situatie te bespreken, reisde ik de afgelopen week naar Pakistan om met mijn Aziatische collega’s van WWF en partner-ngo’s te spreken uit Cambodja, China, India, Indonesië, Myanmar, Nepal en Pakistan.

Samen bediscussieerden we de beste strategieën voor de komende jaren, gebaseerd op de ervaringen en lessen van de afgelopen jaren. Welke aanpak heeft de meeste impact? Hoe kunnen we maximaal bijdragen aan de verdubbeling van het aantal Aziatische rivierdolfijnen? We concluderen dat twee strategieën het meest effectief zijn: nauwer samenwerken met de overheden, én nauwer samenwerken met de lokale bevolking, de ogen en oren van de rivier. We kunnen dit duidelijk niet alleen.

De Aziatische rivierdolfijnen, vanaf linksboven met de klok mee: Irrawaddydolfijn, Indusdolfijn, Gangesdolfijn, Yangtzebruinvis

Duurzame zoetwatervisserij

Het tweede deel van de week brengen we dit in de praktijk. We hebben overheden uit acht landen uitgenodigd, sommigen nemen virtueel deel. De uitdaging: hoe creëer je een gemeenschappelijke aanpak met een groep mensen die weinig gemeen heeft? Geen gedeelde rivierdolfijnsoort, geen gezamenlijke rivier, taal of cultuur.

Het antwoord: vind wat ons wel bindt, een gezamenlijke uitdaging die echt het verschil kan maken voor de dolfijnen. Drie dagen lang duiken we in het thema van de zoetwatervisserij. Hoe kan deze visserij duurzaam worden voor mensen en rivierdolfijnen? Waarbij we overbevissing tegengaan en voorkomen dat rivierdolfijnen verdrinken in vissersnetten? En waarbij we schadelijke technieken zoals elektrovisserij en dynamietvisserij uitbannen? De discussies zijn technisch en gedetailleerd. De emoties lopen soms hoog op, maar samen weten we een goede basis van kennis en ervaring te bouwen. En uiteindelijk zelfs wat optimisme.

Visserij met kieuwnetten is een bedreiging voor veel Aziatische rivierdolfijnen

Iedereen doet mee!

Op de laatste dag van onze bijeenkomst, geheel boven mijn verwachting, ondertekenen alle deelnemers de gedeelde aanbevelingen om rivierdolfijnen beter te beschermen tegen visserij-effecten. Dat zijn: betere samenwerking tussen ministeries en landen; betrouwbare monitoring van de visstand en dolfijnen om de problematiek goed te doorgronden; afstemming en aanscherping van wetten en hun navolging; het nauw betrekken van de lokale bevolking en hun kennis op basis van eerlijke participatie; en de aanpak van bedreigingen voor gezonde rivieren voor mensen, vissen en rivierdolfijnen.

We zullen deze aanbevelingen formaliseren door gezamenlijk een regionaal Conservation Management Plan (CMP) te ontwikkelen, gefocust op visserij, onder de paraplu van de International Whaling Commission. Dat is een wereldwijde conventie ter bescherming van walvissen en dolfijnen. Bangladesh, Cambodja, Indonesië, Nepal en Pakistan zullen samenwerken in deze CMP.  Ook China en Myanmar doen mee, hoewel op een iets andere manier.

China heeft een tienjarig visserijverbod afgekondigd in de Yangtze rivier, waar hun zoetwaterbruinvis leeft. De 300.000 vissers hebben andere bronnen van inkomsten ontwikkeld met steun van de overheid. Het is een intrigerend voorbeeld. In Myanmar speelt het tegenovergestelde. Daar kunnen we sinds de militaire coup van 2020 niet met de overheid werken. Daardoor zijn we geheel aangewezen op de lokale bevolking en lokale organisaties.

Hoopvol naar huis

Deelnemers aan de workshop voor rivierdolfijnen Azië

Iedereen die mij persoonlijk kent, weet dat ik geen geboren diplomaat ben. Maar ik leer, en het team is weergaloos goed. Samen hebben we het hem geflikt: we hebben de overheden verenigd achter een serie aanbevelingen. De eerste stap!

We hebben een duidelijke weg en een boel werk te gaan, vele stappen zullen volgen. Maar voor nu hebben we hoop gecreëerd – waaardoor ik hier zit te glimlachen in de trein naar huis, voordat ik wegdoezel en bijna mijn halte mis.

Meer informatie

Tekst: WWF Nederland
Foto's: WWF (leadfoto: Irawaddydolfijn)