Natuur op de stoep: voorjaarskoninginnen

Vorig jaar zijn de hommelkoninginnen bevrucht en hebben ze energie (lees: voedsel) verzameld. Zo zijn ze de winter ingegaan. Tijdens de winterslaap sparen ze energie. En die kunnen ze nu goed gebruiken! Want het begin is een energieslurpende en kwetsbare periode voor de hommelkoningin.

Rijpende eieren

Het ovarium, ofwel de eierstok waar de eitjes zijn opgeslagen, is aan het einde van de winterslaap nog klein en moet nu gaan groeien. Daar heeft ze energie en rust voor nodig. Door te eten en te zonnen neemt ze die rust. Zijn de eitjes volgroeid, dan gaat ze op zoek naar een goede nestplek.

Nu krijgt ze het druk! Ze moet een geschikte plek zoeken om haar nest te starten. Heeft ze die gevonden, dan gaat ze aan de slag.

Ze gaat eerst voedsel verzamelen. Nectar voor de energie. Ook voor zichzelf, op slechte dagen dat ze niet kan uitvliegen. En ze verzamelt stuifmeel, wat straks de bouwstof is voor de larven. Want stuifmeel bevat eiwit. Heeft ze het voedsel verzameld dan legt ze een pakketje eieren in het stuifmeel. En om die op temperatuur te houden zit ze als een broedse kip op haar eieren.

De eerste werksters

Tot de eerste eieren uitkomen heeft de hommelkoningin al het werk alleen moeten doen. Uit deze eerste eieren komen (na de verpopping) de eerste werksters. Dat zijn vrouwtjes die de hommelkoningin gaan helpen bij de verdere ontwikkeling van het nest.

De ontwikkeling van ei – naar larve – die gaat verpoppen – en waar uiteindelijk een vrouwtjeshommel uit tevoorschijn komt, dát duurt wel een week of vier.

Alleen koninginnen

Tot die tijd zien we alleen de hommelkoninginnen.

Ondertussen zullen ze energie nodig hebben om te vliegen. Soms zie je er eentje uitgeput zitten, soms midden op straat! Reik haar je hand. Die is warm, dat alleen zal ze al kunnen waarderen. En neem haar op je open hand mee naar een plek waar een bloem bloeit, liefst ergens in het zonnetje. Dan kan ze lekker bijtanken en snel verder met haar werk!

Wil je nog meer voor hommels doen? Plant dan komend najaar eens (biologisch geteelde) krokussen, laat de paardenbloemen vooral staan en snoei de klimop in het voorjaar, zodat die in september lekker in bloei komt voor de laatste restjes stuifmeel.

Tot slot: vergeet niet om een goede foto op Waarneming.nl te zetten. Liefst een mooie van het hele lijf inclusief de achterlijfpunt, de kop en de hele zijkant. En natuurlijk helemaal mooi: een hommel op een stoepplant!

Tekst: Regina Oors, Natuurmuseum Brabant, in samenwerking met Hortus botanicus Leiden
Foto's: Jan Meijvogel; Aad van Diemen; Duco de Vries