Natuurjournaal 4 maart 2023

Er zijn nogal wat planten en dieren met een verwarrende naam: de ijsvogel houdt niet van ijs, de pinksterbloem bloeit niet met Pinksteren, de blinde bij is geen bij (en ook niet blind), en ga zo maar door. Gelukkig weet je bij het maarts viooltje waar je aan toe bent. Het is een viooltje en ze bloeit in maart. Ze is daarmee de eerste van de viooltjes die bloeit. Met echte violette bloemen, die ook nog eens heel lekker ruiken. Welriekend viooltje heet ze ook wel, en dat is ook de betekenis van de wetenschappelijke naam: Viola odorata. Op rijke, humeuze bosgrond kan ze de hele bodem bedekken. Ze is veel te zien in Zuid-Limburg, het rivierengebied en de Delta, en ook in kalkrijke duinen. Maar als verwilderde plant vind je haar ook op parkachtige plekken in stedelijk gebied.

Bergeend, ook al zo’n gekke naam. Deze forse, bontgekleurde eend heeft het namelijk prima naar haar zin in ons platte Nederland en woont helemaal niet in de bergen. Wel in de duinen, met een beetje verbeelding kun je die ook ‘bergen’ noemen. Bergeenden die in Scandinavië broeden trekken nu weg, de lokale bergeenden zoeken alvast een goede nestlocatie. Broeden doen ze graag in konijnenholen – vandaar de voorliefde voor de duinen – waarin ze over een maand de eerste eieren verbergen. Misschien zijn ze daarnaar vernoemd. Omdat er niet overal nog veel konijnen zijn, is er minder nestgelegenheid in de duinen. En door vergrassing kunnen de pullen er letterlijk minder goed uit de voeten. Bergeenden broeden nu ook meer op kwelders, en in het binnenland langs rivieren, bij vennen en andere natte natuur. Als het er maar modderig is, want ze zoeken hun eten – beestjes en planten – in voedselrijk slik.  

Tekst: Nienke Lameris, NatureToday.nl
Foto’s: Jan van der Straaten, Saxifraga