Waterkwaliteit in Alblasserwaard scoort ‘goed’ maar kan beter

In het weekend van 12 tot en met 15 mei 2023 hielpen 129 vrijwilligers de waterkwaliteit in kaart te brengen van de Alblasserwaard. Met een watertestkit hielp iedereen het nitraat- en fosfaatgehalte in het water te meten. 

Waterblitz

In totaal hebben de vrijwilligers samen 97 watermetingen gedaan in sloten en rivieren. Die metingen zijn grondig onderzocht door onderzoekers van Earthwatch Europe en Naturalis Biodiversity Center, en het zoetwater in Alblasserwaard blijkt van best goede kwaliteit.

Ruim 64 procent van alle watermonsters was van goede waterkwaliteit tijdens de zogenaamde Waterblitz, een evenement waarbij in korte tijd veel data over de waterkwaliteit wordt verzameld. Daarmee scoort de Alblasserwaard best goed. Tijdens een eerder Watermonsterproject van Natuur & Milieu bleek namelijk dat door heel Nederland de waterkwaliteit van slechts 20 procent van alle watermonsters 'goed' was.

Extreme algenbloei

Toch moet er ook in de Alblasserwaard nog veel meer gedaan worden om in alle wateren de waterkwaliteit op een goed niveau te krijgen. Zo bleek met name de hoeveelheid fosfaat in verhoogde concentraties aanwezig. Zowel in agrarisch, natuurlijk als stedelijk gebied. Dat kan leiden tot extreme algenbloei, waardoor minder zuurstof beschikbaar is in het water en vissen en andere waterdieren doodgaan. 

Ook bleek in totaal 36 procent van de genomen monsters van ‘matige’ (20 procent), ‘ontoereikende’ (12 procent) of ‘slechte’ (4 procent) ecologische kwaliteit. Van alle metingen was de waterkwaliteit in agrarisch gebied niet (veel) slechter dan in de natuurgebieden.

Waterleven

De verzamelde data worden de komende jaren gebruikt om de verandering in waterkwaliteit te monitoren. Saskia Klumpers, onderzoeker bij Naturalis, legt uit hoe dat werkt: “Op basis van de metingen kunnen we zien of de waterkwaliteit in de komende jaren verbetert. Daarmee hopen we erachter te komen of de genomen maatregelen in het gebied werken.” Onderzoekers en studenten van Naturalis gaan de komende tijd met de data aan de slag om te kijken of de waterkwaliteit gerelateerd is aan het waterleven en de planten langs de slootoevers. 

De (onderzoeks)werkzaamheden in de Alblasserwaard doet Naturalis niet alleen. Het team werkt onder andere intensief samen met partijen uit de samenwerking Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling, waar water- en milieukwaliteit belangrijke doelen zijn. Samen met het waterschap, de boeren, de Graafstroom, de provincie, de Rabobank, kennispartijen en anderen wordt er gewerkt aan een leefbare, mooie en biodiverse Alblasserwaard.

Earthwatch Europe

Het Earthwatch-team in Nederland maakt deel uit van Earthwatch Europe, een erkend onafhankelijk onderzoeksinstituut. Earthwatch zet wetenschappelijk onderzoek in om grip te krijgen op de oorzaken van natuur- en milieuproblemen en daarvoor duurzame oplossingen te ontwikkelen. 

Earthwatch is internationaal bekend om haar expertise op het gebied van citizen science (burgerwetenschap). Ze helpen burgers, boeren en bedrijven om wetenschappelijk robuuste data te verzamelen en inspiratie op te doen over hoe het anders kan. Deze kennis delen ze niet alleen met de deelnemers en betrokken organisaties maar ook met beleidsmakers, het bedrijfsleven en wetenschappers uit verschillende disciplines.

Meer informatie

• Benieuwd naar alle resultaten van het wateronderzoek? Bekijk het rapport voor een overzicht van alle resultaten.
• Meer informatie over het werk van Earthwatch Europe in Nederland is te vinden op Earthwatch.nl.
• Lees meer over de Groene Cirkel-samenwerking Kaas en Bodemdaling.

Tekst: Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Saskia Klumpers, Naturalis (leadfoto: Alblasserwaard); Naturalis; Earthwatch Europe