Kruidenrijk grasland

Overheid, koop grond!

Vogelbescherming Nederland
14-NOV-2023 - De overheid moet voortvarender handelen om grote ruimtelijke problemen op te lossen. Vogelbescherming roept daarom samen met acht maatschappelijke organisaties op tot de aankoop van grond. Deze zogenaamde landschapsgronden kunnen worden ingezet voor natuurinclusieve landbouw, natuur, recreatie en klimaat. Alleen zo wordt de overgang naar duurzame landbouw voor duizenden boeren haalbaar.

Om Nederland klaar te maken voor de toekomst staan we voor een heleboel uitdagingen waaraan gewerkt moet worden. Denk aan een duurzame landbouw waarin boeren perspectief hebben en ook de natuur kan floreren. En aan een land waar ruimte is voor vogels en andere dieren, en waarin ook plek is voor mensen om in een groene omgeving te ontspannen.

De afgelopen jaren zijn er heel wat plannen gepresenteerd en omarmd (denk aan het Aanvalsplan Grutto of de Bossenstrategie) door de overheid om Nederland toekomstbestendiger te maken, maar er wordt nog geen enkele vooruitgang geboekt. Vooralsnog blijven de (overheids)plannen voor de landbouwtransitie, natuurherstel en groen bij de stad bij nutteloze papierstapels en prachtige idealen. Want om deze plannen uit te voeren, is grond nodig. Veel grond. En die grond is er niet. 

Grutto

Tijd voor een grondige aanpak

Acht maatschappelijke organisaties, op initiatief van Vogelbescherming Nederland, roepen de politiek op om deze stilstand te doorbreken. Dat kan als de overheid voortvarend grond gaat aankopen. Jaarlijks stoppen er namelijk tal van melkveehouders. Door gebruik te maken van het zogenaamde voorkeursrecht kan de overheid een deel van die grond tegen de marktwaarde kopen.

Vervolgens kan die grond worden ingezet voor natuurinclusieve landbouw, natuurherstel en natuur bij de stad. Precies die opgaven die Nederland het hoofd moet bieden. Dit biedt boeren die een natuurvriendelijk bedrijf willen starten de mogelijkheid grond aan te kopen (onder voorwaarden) voor een lagere grondprijs, zodat het rendabel voor hen wordt.

Hoe moet de overheid aan de slag?

  1. Pak de regie op ruimtelijke ordening voor de toekomst van de landbouw en natuur.
  2. Koop grond van boeren die stoppen.
  3. Zet deze grond in voor natuurinclusieve boeren, voor recreatie, bos, waterberging en natuurherstel.

100.000 hectare grond

De maatschappelijke organisaties hebben berekend dat er in vijf jaar tijd circa 100.000 hectare grond beschikbaar komt. Het opkopen van deze grond kost de overheid zo’n vijf miljard euro. Dat klinkt als veel geld, maar dit bedrag past makkelijk binnen de 24 miljard die het huidige demissionaire kabinet had uitgetrokken voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied. De maatschappelijke organisaties hopen dat voldoende politieke partijen de oproep overnemen. Zodat welke coalitie er straks ook komt, deze kiest voor deze grondige aanpak. 

Lees hier de oproep aan de overheid (pdf: 101 KB).

Deze oproep van Vogelbescherming wordt ondersteund door:

Natuurmonumenten, LandschappenNL, De Natuur en Milieufederaties, Natuur&Milieu, SoortenNL, Transitiecoalitie Voedsel, IVN Natuureducatie

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Fred van Diem (leadfoto: kruidenrijk grasland); Ruud van Beusekom
Afbeelding: Lotte Dijkstra, Vogelbescherming Nederland