Vinger aan de pols van vlinders en libellen

Om gefundeerde uitspraken te kunnen doen over hoe het gaat met vlinders en libellen in Nederland, is het van belang om veel routes te hebben en ook het liefst goed verspreid door het land. Dat is gelukkig voor de vlinders al redelijk het geval, hoewel er ook voor vlinders wel regio's zijn waar we nog routes kunnen gebruiken. Voor de libellen zijn we echt op zoek naar tellers. In Zeeland worden momenteel geen libellenroutes geteld en in Groningen, Friesland en een groot deel van Drenthe zijn er ook weinig. Ook op andere plekken zijn trouwens routes welkom. Het tellen van een meetnetroute is goed vastgelegd om ervoor te zorgen dat iedere teller op dezelfde manier de gegevens verzamelt. Dan kunnen we de gegevens onderling en van jaar tot jaar goed vergelijken. Het Centraal Bureau van de Statistiek houdt dit goed in de gaten en zij verzorgen ook de trends en indexen.

Een vlinderroute tel je in principe iedere week van april tot en met september. Het gaat hier niet om een vaste dag, maar ergens in die week. Niet iedere week wordt trouwens geteld, want het mag alleen bij goed weer. Liefst zonnig, niet te lage temperatuur of te veel wind en zeker niet bij neerslag. Kortom: heerlijk weer om buiten rond te lopen.

Ook voor libellenroutes gelden eisen aan het weer. Deze routes worden eens in de twee weken geteld en zijn dus wat minder arbeidsintensief. Het tellen van een route kost gemiddeld zo’n half uur en met heen- en terugreis ben je dus ongeveer een uur bezig. Het is mooi als je route in de buurt van je woon- of werkplek is, zodat je niet te veel reistijd kwijt bent. Dat is ook fijn om flexibel te zijn, zeker in weken wanneer het weer niet optimaal is. Dan kun je, zodra de zon doorbreekt, even je route gaan tellen en hoef je dat niet lang van tevoren te plannen.

Pas trouwens wel op, want het tellen binnen het meetnet werkt verslavend. Voor veel tellers is het een vast onderdeel van hun (werk)week en iets wat ze niet willen missen. Er zijn vrijwilligers die al meer dan dertig jaar ‘hun’ route tellen en iedere keer weer vol verwachting op pad gaan om te zien wat ze nu in hun telroute te zien zullen krijgen.

Als je ook enthousiast bent geworden en mee wilt werken om bij te houden hoe het met de libellen en vlinders gaat, neem dan contact op met De Vlinderstichting. Via deze link kun je al zien hoe de routes worden uitgezet. Voor wie wil weten hoe het tellen in z’n werk gaat, zijn er korte handleidingen gemaakt. Die kun je downloaden: voor de libellen (pdf: 214 KB) en voor de dagvlinders (pdf: 190 KB). Mocht je je nou niet zo thuis voelen in de libellen, dan zijn er online cursussen die je op je eigen tempo kunt volgen en herhalen.

Tekst: Kars Veling en Jose Kok, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling (leadfoto: libellen tellen)