Natuurjournaal 22 oktober 2025

De zwarte nachtschade is het wilde broertje van de aardappel en tomaat. Ondanks de naam heeft deze plant witte met gele bloemen. Deze hebben een bijzondere vorm: ze lijken op omgekeerde lantaarntjes. De witte kroonbladeren zijn ietwat teruggeslagen en de gele helmknoppen staan direct tegen de stijl aan. De naam verwijst naar de zwarte vruchten. De bladeren hebben een eironde vorm met een gave tot gelobde of getande bladrand, en een wigvormige voet. Deze bladvoet loopt langs de steel als een lijst door. De stengel is onderaan de plant kaal. Jongere stengeldelen hebben naar boven gekromde aanliggende haren. Alle onderdelen van de plant zijn zeer giftig, met name de bessen, bladeren en stengels. Er zijn twee ondersoorten in Nederland. Naast de ‘gewone’ zwarte nachtschade is er ook de beklierde nachtschade, met op de steel lange afstaande, de naam zegt het al, klierharen.

Het zachte weer van de afgelopen tijd heeft ervoor gezorgd dat er weer een nieuwe lichting planten van de witte dovenetel in knop staat en bloeit. De kruisgewijs tegenoverstaande bladeren van witte dovenetel lijken op die van brandnetel, maar de bloemen zijn niet te verwarren. Als onderdeel van de lipbloemenfamilie heeft witte dovenetel witte bloemen met een boven- en onderlip. Op de onderlip bevinden zich zogenoemde honingmerken: gele vlekken en stippen die insecten de bloem in leiden naar de nectar. De zaden hebben een mierenbroodje. Een goedje van vooral vetten en suikers waardoor mieren gelokt worden, die daarvoor de zaden meenemen en deze zo verspreiden.

Tekst en beeld: Marco Wind, Nature Today