De Tuinfluiter, een uitgesproken Afrika-trekker, doet het in Schotland beter, in Engeland niet (foto: Glenn Vermeersch)

Schotse broedvogels hebben het beter dan de Engelse

9-MEI-2013 - Recent broedvogelonderzoek bracht aan het licht dat de afname van broedvogels in Engeland groter is dan in Schotland. Tot nu toe werd aangenomen dat de achteruitgang vooral werd beïnvloed door factoren in de Zuid-Europese en Afrikaanse overwinteringsgebieden. Een nieuw onderzoek door de British Trust for Ornithology (BTO) maakt echter duidelijk het probleem zich evenzeer situeert in de broedgebieden en langs de trekroutes.

Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]

Recent broedvogelonderzoek bracht aan het licht dat de afname van broedvogels in Engeland groter is dan in Schotland. Tot nu toe werd aangenomen dat de achteruitgang vooral werd beïnvloed door factoren in de Zuid-Europese en Afrikaanse overwinteringsgebieden. Een nieuw onderzoek door de British Trust for Ornithology (BTO) maakt echter duidelijk het probleem zich evenzeer situeert in de broedgebieden en langs de trekroutes.

Wetenschappers die het onderzoek voor de BTO uitvoerden, analyseerden data van 46 zangvogels en verwanten. Zowel standvogels (die niet weg trekken), korte afstandstrekkers (soorten die zuidelijk in continentaal Europa overwinteren ) als lange afstandstrekkers (soorten die overwinteren in tropisch Afrika) werden hierbij vergeleken.

 De Tuinfluiter, een uitgesproken Afrika-trekker, doet het in Schotland beter, in Engeland niet (foto: Glenn Vermeersch)

Globaal genomen bewees het onderzoek uit dat Schotse broedvogels het beter doen dan hun Engelse soortgenoten. Verschillende soorten namen toe in Schotland en af in Engeland, of de afname verliep in Schotland tegen een lager tempo dan in Engeland. Dat verschil was markanter bij de lange afstandstrekkers. Huiszwaluw en Tuinfluiter zijn enkele voorbeelden van soorten die in Schotland toenemen, maar niet in Engeland.

Tussen 1994 en 2007 bleek de snelheid van de populatie-afname voor 19 standvogels en 15 lange afstandstrekkers duidelijk te verschillen. Voor 12 korte afstandstrekkers bleek de afname in de twee landen echter simultaan te verlopen.

Vijf van de zes lange afstandstrekkers die overwinteren in de droge streken in Afrika nemen toe in Groot Brittannië. De zeven onderzochte soorten die overwinteren in vochtige streken van Afrika daarentegen, vertonen alle een duidelijke achteruitgang in Engeland, maar in Schotland namen er daarvan vijf toe. Alle onderzochte soorten nemen dus sneller toe in Schotland, en alleen in Engeland nemen de overwinteraars van vochtige streken in Afrika af.

Dat wijst erop dat populatietrends kunnen worden beïnvloed door een combinatie van processen tijdens het broedseizoen en de wintercondities en risico’s die gepaard gaan met het trekken over lange afstanden. Hoewel heel wat trekvogels worden geconfronteerd met de harder wordende condities tijdens de trek, ziet het ernaar uit dat de Schotse voortplantingsomstandigheden optimaler zijn dan in Engeland.

Dat verschil is mogelijk gerelateerd aan het verschil in landgebruik tussen de twee landen, zoals de lagere landbouwintensifiëring in Schotland. Verder onderzoek van die geografische verschillen is essentieel om de echte problemen te determineren. We moeten er dus duidelijk rekening mee houden dat de bedreigingen van vele trekvogels, waaronder verschillende Rode Lijst-soorten, zich evengoed in de broedgebieden zullen situeren en niet vooral in de overwinteringsgebieden of langs de trekroutes zoals tot nu toe werd aangenomen.

Bron: Morrison, C A, Robinson, R A, Clark, J A, Risely, K, and Gill, J A. 2013. Recent population declines in Afro-Palaearctic migratory birds: the influence of breeding and non-breeding seasons. Diversity and Distributions.doi: 10.1111/ddi.12084

Tekst: Gerald Driessens, Natuurpunt Studie
Foto: Glenn Vermeersch