Wereldreis voor grote karekieten uit Loosdrecht

De populatie van de grote karekiet is in de laatste decennia enorm geslonken. Al vanaf de jaren vijftig (ongeveer 7.000 broedparen) was die afname merkbaar en rond 1975 was het bestand afgenomen tot circa 1.500 broedpaartjes. Inmiddels zijn er amper 100 broedparen over in Nederland.
Behalve een tekort aan geschikte rietvelden kunnen ook andere factoren een rol spelen in deze sterke afname. Op sommige plekken lijkt wél goed rietgebied beschikbaar om te broeden, maar worden deze plekken toch niet bezet. Misschien spelen er dus ook problemen tijdens de trek of in de overwinteringsgebieden.

Karekieten met reis-chip

In het buitenland zijn er al studies gedaan naar de trekroutes van grote karekieten. Dit gebeurt door middel van ‘geolocators’, kleine zendertjes die allerlei informatie registreren tijdens de trek. Aan de hand daarvan kan de trekroute en het overwinteringsgebied van de grote karekiet in kaart worden gebracht.
Uit de buitenlandse onderzoeken blijkt dat de karekieten naar verschillende gebieden in West-Afrika afreizen. Ook daar hebben zich in de afgelopen decennia grote veranderingen voorgedaan. Wat voor invloed dit heeft op de Nederlandse broedvogels is onbekend. We weten namelijk van ‘onze’ grote karekieten niet precies waar ze naartoe vliegen om in de winter te verblijven. Zijn dat dezelfde gebieden als hun Europese soortgenoten?

Op reis naar Afrika

Waar gaan de Nederlandse grote karekieten naartoe en welke routes volgen ze? Dat willen we dus nu onderzoeken. Daarom zijn zes volwassen mannen en één vrouwtje dit jaar uitgerust met zo’n geolocator. De ‘gezenderde’ grote karekieten broeden in de Loosdrechtse Plassen; één van de laatste overgebleven kerngebieden in Nederland.

Ervaren onderzoekers uit Zweden adviseerden hoe je de karekieten het beste van zo’n zendertje kan voorzien. De karekieten die met de loggers zijn uitgerust, maken het goed. Ze zijn al weer gezien terwijl ze jongen voerden. Het duurt niet lang meer voordat ze Nederland verlaten en aan hun reis naar Afrika beginnen.

2017: een cruciaal jaar

Volgend jaar zouden we dan meer moeten weten. Als de grote karekieten in 2017 naar de Loosdrechtse Plassen terugkeren, worden ze opnieuw gevangen om de chip van de geolocator uit te lezen en de gegevens te analyseren. Een cruciaal jaar dus in dit onderzoek.

Samenwerking

Om de grote karekiet meer overlevingskansen te geven, werkt Vogelbescherming samen met de Werkgroep Grote karekiet Loosdrecht, de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit van Lund (Zweden). Vele organisaties helpen mee: zoals het Recreatieschap Midden-Nederland, Natuurmonumenten Vechtplassen, Waternet en particuliere eigenaren in Loosdrecht.

Het project is mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de leden van Vogelbescherming en het Prins Bernard Cultuur Fonds.

Meer weten? Kijk op de pagina van het project Grote karekiet zoekt riet.

Tekst: Lars Soerink, Vogelbescherming
Foto: Andrea Kuiper, Vogelbescherming