argusvlinder parend - primair

Wéér minder argusvlinders!

De Vlinderstichting
1-JUN-2017 - Het verspreidingsgebied van de toch al schaarse argusvlinder lijkt nog verder ingekrompen te zijn. Dat blijkt uit de resultaten van het vierde telweekend argusvlinder van De Vlinderstichting en Waarneming.nl, gehouden van 25 tot en met 28 mei. Veel vliegplaatsen van vorig jaar bleken nu onbezet. Een zorgwekkende ontwikkeling.

Tijdens uitbundig zonnige weercondities trokken tientallen waarnemers op pad om in hun omgeving argusvlinders te zoeken. In een aantal regio’s, bijvoorbeeld in het Land van Heusden en Altena (NB) en Zeeuws-Vlaanderen (ZL), gebeurde dat in werkgroepverband en werden tientallen vierkante kilometers afgespeurd. In totaal is ruim 300 vierkante kilometer van Nederland op systematische wijze onderzocht. Daarbij werden op de kop af 399 argusvlinders geteld. Via Waarneming.nl konden mensen ook argusvlinders doorgeven, wat resulteerde in 550 losse waarnemingen van 772 exemplaren. Op dubbelingen in beide databronnen is nog niet geselecteerd, maar die zitten er nog wel tussen.

Krimpend areaal

Zonnend argusvlindermannetje op een warme plekIn maar liefst 212 kilometerhokken (53%) werd geen enkele argusvlinder waargenomen. Opvallend is dat diverse tellers meldden dat gebieden waar vorig jaar nog argusvlinders rondvlogen, er nu geen enkele meer te vinden was. Zo meldde Quinten Bulte uit twee kilometerhokken rond Rouveen vorig jaar nog 11 argusvlinders, maar bleef de teller dit jaar op nul steken. Ook in het Land van Heusden en Altena en rond Culemborg was dit op diverse locaties het geval. Aan de vliegtijd zal het niet liggen, want rond het telweekend was de eerste generatie argusvlinder op zijn piek. De weercondities waren verder goed te noemen, soms zelfs op het warme af. Het lijkt er daarom op dat de argusvlinder aan de (zuid-) oostgrens van zijn verspreidingsgebied in Nederland steeds meer is verdwenen. Daarmee krimpt het areaal nog verder naar de veenweidegebieden in Holland, Utrecht en Friesland en is de argusvlinder nog meer een dagvlinder van West-Nederland geworden.

83 argusvlinders!

Waarnemingen kilometerhoktelling in het telweekend mei 2017. Rood: wel gezocht, niet gevonden; blauw: argusvlinder gevonden, hoe donkerder hoe meerHet was niet overal armoe troef: in de Kennemerduinen zag Joost Veer maar liefst 83 argusvlinders (in één kilometerhok!) in een natte duinvallei, allemaal foeragerend op de hier bloeiende planten. Elders in Noord-Holland telden Henny van der Groep en Egbert Baars het mooie aantal van 35 argusvlinders nabij Midwoud. De aantallen zijn hier overigens in eerdere jaren nog wel hoger geweest. Uit 44 kilometerhokken (11%) werd slechts één argusvlinder gemeld, wellicht de lokale laatsten der Mohikanen.

Hoe nu verder?

Het telweekend argusvlinder wordt al sinds 2014 gehouden. Al meerdere malen zijn de resultaten van de telweekenden zeer nuttig gebleken. Zo zijn de data door vrijwilligers gebruikt bij het onderbouwen van wijzigingen in het maaibeleid van waterschappen in Zuid- en Noord-Holland en een gemeente in Zeeland. Verder hebben in de afgelopen tijd twee studenten van De Vlinderstichting de data van de telweekenden nader geanalyseerd en gezocht naar verbanden met omgevingsfactoren. De sleutel tot afname is daar nog niet uitgekomen, maar wel gaven de studenten aan dat de waarde van de tellingen alleen maar toeneemt wanneer het telweekend gedurende meerdere jaren wordt uitgevoerd. De komende tijd werkt De Vlinderstichting concreet aan maatregelen in Zeeland, Friesland en Noord-Holland en daarbij vormen de resultaten van dit telweekend een belangrijke vinger aan de pols.

Alle tellers worden hartelijk bedankt voor hun inspanningen. Waarnemingen kunnen gemeld blijven worden op Telmee en Waarneming.nl.

Tekst: Anthonie Stip, De Vlinderstichting
Foto's: Kars Veling