Bijenlandschap West-Brabant wil bij-vriendelijkste regio worden

Bijenlandschap West-Brabant is een aantal jaren geleden klein gestart. Inmiddels bestaat de netwerkorganisatie uit gemeenten, agrarische natuurverenigingen, bijenhoudersverenigingen, terreinbeheerders en bedrijven. Eén van de gemeenten, Moerdijk, is in 2019 zelfs al verkozen tot ‘bij-vriendelijkste gemeente’ van Nederland. Het bijenlandschap zet zich actief in om het leefgebied van honing- en wilde bijen en andere bestuivers te verbeteren door te werken aan een landschapsnetwerk voor bestuivende insecten.

Bij-vriendelijk beheer

‘Bijenambassadeur’ en wethouder Rene Lazeroms gaf tijdens de netwerkbijeenkomst een doorkijk naar 2020. Het eerste grote project is het integreren van een bij-vriendelijk beheer in het maaien van bermen. Dit beheer wordt opgesteld voor veertien gemeenten, Waterschap Brabantse Delta, Staatsbosbeheer en Havenbedrijf Moerdijk. In het nieuwe maaibestek, dat in 2020 in de markt wordt gezet, wordt voor de komende jaren in detail vastgelegd hoe de bermen door de groenaannemer beheerd dienen te worden.

Kansenkaart                    

Het bijenlandschap heeft Wageningen Environmental Research (WENR) gevraagd een kansenkaart te maken voor wilde bijen. Daarmee kunnen de juiste maatregelen genomen worden op plaatsen die het meeste effect opleveren. Het Brabants Landschap heeft in de afgelopen maanden de verschillende typen groen in kaart gebracht en hier samen met WENR waarden aan toegekend voor wilde bijen. Tot de typen groen behoren grote natuurgebieden, maar ook bermen en alle vormen van openbaar groen. Met de zogenoemde ‘ecoprofielen’ (groepen bestuivers die op dezelfde manier gebonden zijn aan het landschap, bijvoorbeeld ‘bestuivers van bos in combinatie met grasland’) worden kansenkaarten gemaakt. De kaarten worden dit voorjaar gepresenteerd.

Uitvoeringsplan

De kansenkaarten vormen de basis voor het uitvoeringsplan van bij-vriendelijk beheer. De realisatie van een aaneengesloten netwerk is een belangrijke doelstelling. Onderdeel van dit netwerk zijn de grotere natuurgebieden, bermen, bloemrijke randen langs akkers en weilanden, tuinen van particulieren en bloemrijke zones op bedrijventerreinen. Met alle doelgroepen wordt bekeken welke bijdrage ze kunnen leveren aan een beter leefgebied voor wilde bestuivers en welke maatregelen en subsidiemogelijkheden daarvoor nodig zijn.

Kennisimpuls bestuivers

Bijenlandschap West-Brabant doet ook mee met het landelijke monitoringsproject van Kennisimpuls bestuivers. Met de kennisimpuls wordt gekeken welk effect welke maatregelen hebben op bestuivers. Uit monitoring van bestuivers in bermen in West-Brabant door Wageningen University & Research, blijkt de meerwaarde van bij-vriendelijker beheer: in bloemrijkere bermen komen meer soorten en grotere aantallen bestuivers voor. Ook geeft de monitoring informatie over mogelijkheden om de maatregelen die mensen nemen voor bestuivers nog effectiever te maken. 

Bij-vriendelijkste regio

Professor Koos Biesmeijer van Naturalis Biodiversity Center sloot de netwerkbijeenkomst af. Hij liet zien dat er kansen liggen voor alle partners: ecologisch en divers groenbeheer in stad, dorp en infrastructuur, maar ook bij bloemrijke akkerranden, natuurlijk plaagbeheer in de fruitteelt, aanleg van gemengde bloemrijke heggen, meer groen en biodiversiteit op industrieterreinen, en bloemrijke en biodiverse recreatieterreinen. Ook de burger kan iets doen, bijvoorbeeld chemievrije natuurvriendelijke tuinen en kritisch gebruik van vlooien- en tekenmiddelen voor huisdieren. Iedereen kan bijdragen aan de bij-vriendelijkste regio van Nederland.

Tekst: Riny van Empel en Sabine van Rooij, Wageningen Environmental Research
Foto's: Orangeaurochs, Wikimedia Commons CC BY 2.0 (leadfoto: steenhommel); Wageningen Environmental Research; Koos Biesmeijer