Twee eeuwen biodiversiteitsverlies: tien miljoen jaar schade

Naturalis Biodiversity Center
22-MEI-2021 - Een nieuwe studie toont aan dat de snelheid waarmee zoetwaterslakken verdwijnen die van de massa-extinctie uit het Krijt, waarbij de dinosauriërs zijn uitgestorven, overtreft. Het zal miljoenen jaren duren om de schade die nu in korte tijd wordt aangericht ongedaan te maken.

Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van Thomas Neubauer van Justus Liebig Universiteit Giessen (JLU) en Naturalis Biodiversity Center, vergeleek de huidige biodiversiteitscrisis met de vorige, vijfde, massa-extinctie. De laatste was het resultaat van een asteroïde-inslag 66 miljoen jaar geleden, waarbij ongeveer 76 procent van alle soorten op de planeet werd uitgeroeid, inclusief de dinosauriërs.

Alarmerende achteruitgang

Microcolpia parreyssii (Philippi, 1847), een zoetwaterslak uit een kleine warmwaterbron in Roemenië. De soort wordt door de IUCN aangemerkt als 'ernstig bedreigd', maar is de afgelopen jaren niet meer levend gevonden en is waarschijnlijk in het wild uitgestorvenHet onderzoeksteam concentreerde zich op zoetwaterslakken. “Zoetwaterslakken zijn ideale studieobjecten: ze zijn divers en blijven goed behouden als fossiel", aldus medeauteur Frank Wesselingh van Naturalis en Universiteit Utrecht. De onderzoekers verzamelden een grote dataset met 3.387 levende en fossiele slakkensoorten van Europa die 200 miljoen jaar geschiedenis omvat. De wetenschappers hebben uitgerekend hoe snel soorten verschenen en verdwenen. Ook keken ze naar de duur van herstel van biodiversiteit na een grote crisis.

De resultaten, onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Communications Earth & Environment, zijn alarmerend. De snelheid van uitsterven van zoetwaterleven tijdens de vijfde massa-extinctie blijkt aanzienlijk hoger dan eerder gedacht. En de voorspelde snelheid waarmee soorten op dit moment uitsterven, ligt zelfs drie keer zo hoog als toen, ten tijde van het uitsterven van de dinosauriërs.

Onze impact op aarde

Het tempo waarmee we vandaag de dag soorten verliezen is ongekend. De onderzoekers voorspellen dat in 2120 al een derde van de verschillende soorten zoetwaterslakken zal zijn uitgestorven. “Het verlies van soorten brengt veranderingen in soortgemeenschappen met zich mee en op de lange termijn heeft dit gevolgen voor hele leefgebieden. We vertrouwen op goed functionerende zoetwatermilieus om de menselijke gezondheid, voeding en zoetwatervoorziening in stand te houden”, vertelt de hoofdauteur van de studie, Thomas A. Neubauer. 

"Zelfs als onze impact op al het leven op aarde vandaag stopt, zal het uitsterven nog een tijd doorgaan”, zegt Neubauer. De onderzoekers berekenden dat herstel van biodiversiteit naar pre-industriële niveaus meer dan tien miljoen jaar zou kunnen duren. "Ondanks ons korte bestaan ​​op aarde, hebben we onszelf ervan verzekerd dat de effecten van onze acties ons miljoenen jaren zullen achtervolgen."

Meer informatie

Frank Wesselingh is bereikbaar via frank.wesselingh@naturalis.nl of 06 23636030. Voor algemene persvragen kun je contact opnemen met de afdeling communicatie van Naturalis: communicatie@naturalis.nl.

Tekst: Frank Wesselingh & Amy van Nobelen, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: C. Albrecht, JLU (leadfoto: Het Volvi-meer (Griekenland) droogt op als gevolg van overmatige irrigatie voor landbouw in combinatie met klimaatverandering. Hiermee verdwijnt een zoetwater ecosysteem met haar soorten door menselijk handelen);Thomas A. Neubauer, JLU