Natuurjournaal 31 oktober 2023

Vanavond is het Halloween en ook in de natuur is in de herfst genoeg griezeligs te vinden. Omdat paddenstoelen plotseling verschijnen, vreemde vormen hebben en sommige soorten ook nog giftig zijn, werden ze vroeger met wantrouwen bekeken. Dat is terug te zien in de namen waarin opvallend veel heksen en duivels figureren. Bijvoorbeeld het heksenschermpje: een paddenstoeltje dat je nu in loofbossen op zandgronden kan zien. Het is niet heel groot – de hoed is twee tot zes centimeter breed – lichtroze van kleur en ruikt naar radijsjes. Of heksen ze gebruiken, wie weet, maar deze schattige paddenstoeltjes zijn wel giftig.

Veel bomen zitten nog aardig in blad, maar de berk laat altijd als eerste haar bladeren vallen en dat betekent dat je de heksenbezems weer goed kunt zien zitten. De borstelige wirwar van takken is geen vogelnest, maar een wildgroei in de berk die wordt veroorzaakt door een schimmel. Alle slapende knoppen op een tak gaan groeien, en aan de bladeren komen zakjes met sporen die de schimmel weer verder verspreiden. Een aangetaste boom zit vaak helemaal vol met de takkenbossen, net alsof rondvliegende heksen hun bezems hebben verloren.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: Peter Meininger, Saxifraga; Ruud Costers, Waarneming.nl